بازخبر، شاید شنیدن خاطرات نخستین مدالآور المپیکی تکواندوی ایران بهقدری جالب باشد که در کنار انتقاداتش از عملکرد فدراسیون فعلی و بررسی عملکرد تکواندوکاران در المپیک ریو علاقهمندان به این رشته ورزشی را به خواندن صحبتهای این قهرمان جهان و المپیک و عضو سابق شورای شهر بندرعباس ترغیب کند اما ازآنجاییکه هدف اصلی این مصاحبه بررسی فنی مسابقات تکواندو المپیک است در این مصاحبه به مقوله فنی میپردازیم:
فیصل دانش ۵۶ ساله نخستین مدالآور المپیکی تکواندو کشور در المپیک ۱۹۸۸ سئول کسی که مدت چهار سال در فدراسیون تحت ریاست پولادگر، عضو هیئترئیسه بوده و با نقش کلیدی کارشناس خبره کشور انجاموظیفه میکرد، در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، منطقه خلیجفارس، در خصوص رویداد مسابقات المپیک تکواندو ریو گفت: در خصوص کارشناسی عملکرد تکواندوکاران کشورمان در میدان المپیک و نتایج دور از انتظار در بخش مردان، در چهار بخش میشود به این موضوع پرداخت.
وی افزود: در وهله نخست آمادگی جسمانی ورزشکاران است که با توجه به تماشای دقیق رقابت ورزشکاران باید پذیرفت که ورزشکاران ما در این رقابتها از آمادگی صددرصدی جسمانی بهرهمند نبودند و ظاهراً در طول بازی دچار افت جسمانی میشدند که این افت میتواند دلیل بر وضعیت نامساعد روحی آنها نیز باشد.
دانش در بخش آمادگی روحی و روانی، خاطرنشان کرد: یکی از تأثیرگذارترین علل، مسئله روحی و روانی تیم بود که باعث شد ورزشکاران نتوانند قابلیتهای خودشان را در میدان مسابقه نشان دهند. موضوعات مختلف که از سوی مدیریت فدراسیون و کادر فنی و حاشیههای موجود، دستبهدست هم داده بود تا قهرمانان ما با کوله باری از استرس و نگرانی به پیکار بزرگی همچون المپیک وارد شوند.
وی ادامه داد: یکی از این موارد دادن القابی به ورزشکاران ما بود که تأثیر سوئی داشت؛اختصاص القابی نظیر سونامی و ویرانگر و ازایندست برای جوانی کم سن، آنهم در پیکار المپیک، سبب اختلالاتی شده بود که جوان ما خودش را تا حدی بالاتر از انتظار حس کند، آنقدر بالا که با از دست دادن یک امتیاز همچون کوه یخی فروبریزد و نتواند در ادامه بازی بهخوبی خود را جمع کند، همینطور این القاب سطح انتظار مردم و کادر فنی و خصوصاً رئیس فدراسیون را بالابرده بود تا جایی که ورزشکار ما را دچار استرسی طاقتفرسا کرده باشد.
دانش اضافه کرد: این القاب هیچگاه به بزرگانی همچون هادی ساعی، فریبرز دانش، فریبرز عسکری، رضا مهماندوست، بهزاد خداداد، یوسف کرمی، مجید افلاکی، باقری معتمد و بسیاری دیگر که صاحب عناوین مختلف جهانی هم بودند، نداده بودیم؛چطور یک جوان ۱۸ ساله تبدیل به سونامی میشود؟! چگونه جوان دیگرمان لقب نابودگر میگیرد؟!!! از طرفی وجود بازیکن و مربی ارزشمند ایرانی در قالب تیم رقیب هم بازیکنان ما را دچار استرسی خاص کرده بود، در مقابلشان مربیای قرار داشت که عنوان بهترین مربی جهان را یدک میکشید از طرفی متأسفانه مسئولین و کادر فنی کمتر از مدال طلا را قبول نداشتند و این خود ایجاد دلهره بیشتر برای بازیکنان میکرد و تبدیل به معضل بزرگشده بود.
دانش بعد سوم را، مشکلات تاکتیکی دانست و عنوان کرد: ما ازنظر تاکتیکی دچار مشکلات عمدهای بودیم، یکی از این اشتباهات عدم توجه بازیکن به مربی بود، متأسفانه در دیدارهای ورزشکارانمان بهدفعات شاهد اشتباهات بازیکن و مربی بودیم، اولاً شکل قرار گرفتن بازیکن در زمین اشتباه بود، بهطوریکه بهتر بود بازیکن رو به مربی میایستاد نه پشت به مربی!!! چراکه بهتر میتوانست صحبتها و علائم مربی را ببیند و بلافاصله عکسالعمل لازم را اجرا کند.
نخستین مدالآور المپیک تکواندو ایران خاطرنشان کرد: دوما مربی بجای استفاده از علائم، با فریاد با بازیکن صحبت میکرد.
وی بابیان اینکه در دیدار مهدی خدابخشی با حریف ایرانی از تیم ملی آذربایجان، کُچ و مربی بیرون از زمین، هیچ توجهی به این موضوع نداشتند که هم بازیکن ایرانی است و هم مربی!!! مربی با فریاد اقدام به راهنمایی بازیکن میکرد، ایرانی بودن مربی و بازیکن آذربایجان باعث میشد دست ورزشکار ما همیشه رو باشد، درصورتیکه در مقابل، رضا مهماندوست چنین اشتباهی را نمیکرد و با علائم دستور لازم را انتقال میداد، مشخص بود این کار از پیش تمرین شده بود و بر روی این تاکتیک کارشده بود، به نظر میرسید کادر فنی ما در این خصوص کارنکرده بود و یا اگر چنین کاری را تمرین کرده بودند، در موقع بازی اجرا نمیکرد و همین میشود که خدابخشی به حریفی که عنوانشده بود قبلاً برده، میبازد تا یک نمره منفی دیگر در کارنامه تیمی ما ثبت شود.
این پیشکسوت تکواندو اذعان کرد: بعضاً مربی توجه کافی به بازی نداشت، بهعنوانمثال، در دیدار خانم کیمیا علیزاده بارها خود بازیکن چند بار با اشاره به مربی اعتراض خود را نسبت به امتیازی که گرفته بیان میکرد و بعد از لحظاتی مربی متوجه میشد و اعتراض میکرد، به اعتقاد بنده، مربی کاملاً دور از واقعه بازی بود و ایراد بعد این بود که بازیکن دقیقاً پشت به مربی بود و نکتهای که توجه نشد این بود که ممکن بود زمان قانونی اعتراض را نیز از دست بدهیم و دیدیم که همین اعتراضها باعث برد کیمیا شد وگرنه کیمیا نیز به مدال نمیرسید.
دانش ادامه داد: آیا تصمیم مدیریتی فدراسیون برای تغییر مربی کیمیا علیزاده در روزهای آخر اردو تصمیم صحیحی بود؟ قطعاً خیر، سرکار خانم مینو مداح زحمت زیادی را برای این ورزشکار کشورمان کشیده بودند ولی ما میآییم مربی را بهیکباره عوض میکنیم و استدلال این است که مربی اصلی کیمیا میبایست بهعنوان مربی، ورزشکار ما را همراهی کند، قصدم از بیان این موضوع کم کردن ارزش سرکار خانم کامرانی نیست، بدون شک ایشان استاد ارزندهای هستند که ورزشکاری چون کیمیا را در تکواندو مطرح میکنند اما توجه داشته باشیم، یک مربی همیشه نمیتواند کُچ خوبی باشد و اصولاً کُچ گری با مربیگری دو مقوله جدا از هم هستند، بهطوریکه دیدیم استاد کامرانی مربی خوبی بودند درصورتیکه کُچ خوبی نبودند.
وی در همین خصوص افزود: یکی از اشتباهات کادر فنی و مدیریت فدراسیون تعویض مربی در روزهای پایانی اردو بود، حالا چه شد که این اتفاق افتاد ، بهدرستی مشخص نیست و این موضوع همچون بسیاری موضوعات دیگر، در پس پرده ابهام باقیمانده است، اگر مینو مداح کارایی لازم را نداشت چگونه کیمیا علیزاده کسب سهمیه المپیک کرد و بازیهایی بهمراتب بهتر از المپیک را به نمایش گذاشته بود!!!
دانش با انتقاد از کُچ گری مهدی بیباک در بازی اول فرزان عاشور زاده گفت: درحالیکه بیژن مقانلو در سالن حضور داشت و اهمیت اولین بازی از بازیکنان ما حائز اهمیت زیادی بود و ما میبایست با تمام قوا وارد بازی میشدیم اما بهیکباره شاهد حضور بیباک هستیم، شاید حضور مهدی بیباک در بازیهای بعد مشکلی را ایجاد نمیکرد اما اولین بازی، آنهم برای جوان ۱۹ ساله بسیار استرسزاست، کادر فنی میبایست دقت نظر بیشتری میداشت، قصد من از بیان این موضوع این نیست که مهدی بیباک نمیتواند کُچ خوبی باشد، مهدی خود از قهرمانان صاحبنام جهان است ولی فراموش نکنیم که ورزشکار ما با حضور سرمربی در بازی اول تقویت روحیهی بیشتری میشد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از اشتباهات تاکتیکی ورزشکاران ما عدم حفظ امتیاز در لحظات پایانی بازی بود، همانطور که دیدیم، فرزان عاشور زاده بازی برده را در ثانیههای آخر از دست داد، انتخاب تکنیک و تاکتیک همیشگی در آخرین لحظات بازی باعث از دست دادن یک برد مسلم شد، این ورزشکار خوشنام ازنظر رتبهبندی فاصله بسیار زیادی با رقیب خود داشت شد و هر طور که فکر میکنم این بازی را نمیبایست از دست میدادیم، فرزان در آن شرایط کافی بود از زمین خارجشده و حتی اخطار هم دریافت میکرد تا بازی را ببرد، به نظر میرسد مربی در این لحظات دستور مناسبی را انتقال نداده است و متأسفانه همین باخت ضربهی هولناکی را به تیم وارد کرد که شاید باعث سقوط روحی بقیه اعضای تیم شد.
دانش بعد چهارم را به مسائل تکنیکی مرتبط دانست و عنوان کرد: بازیکنان ایرانی بههیچوجه از تکنیکهای قوی و زیبای تکواندو استفاده نکردند، ۹۰ درصد تکنیکها با پای جلو و بهصورت ضربات لمسی بهصورت اجرا شد و متأسفانه نحوه ایستادن بر روی پای عقب بود که ازنظر روحی و روانی تأثیر تهاجمی را بر روی حریف میگذارد، در این حالت اتوماتیک وار بازیکنان ما پیام دفاعی و ترس را به رقبای خودالقا میکردند، این حالت باعث افزایش اعتمادبهنفس حریفان میشد و بارها این امر از سوی استاد بیژن خراسانی مفسر برنامه شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی ایران بهدرستی بیان شد درحالیکه نقش پای عقب و ضربات دست تقریباً فراموششده بود، ضمن اینکه انگار تکواندوکاران ایرانی ضربات چرخشی نداشتند!!!
پیشکسوت و کارشناس خبره تکواندو، اتخاذ تکنیکهای اشتباه از سوی مربیان برای مبارزان ایرانی و استفاده از ضربات لمسی به سر را با پای جلو، ایراد بزرگ تکنیکی دانست و تصریح کرد: با استفاده از این روش بازیکن ما در لاک دفاعی فرومیرفت و بههیچوجه نمایش زیبایی از فنون تکواندو را نشان نمیداد، فراموش نکنیم که رفتارهای ما در بازی میتواند تأثیر بسیار حساسی را بر روی داور، تماشاچی و حریف داشته باشد.
وی بابیان اینکه در قوانین جدید تکنیکهای پرشی چرخی از بیشترین امتیاز برخوردار است، افزود: متأسفانه هیچکدام از تکواندوکاران کشورمان از این روش استفاده نکردند درحالیکه درگذشته این تکنیکهای ناب همیشه توسط قهرمانان ما همچون هادی ساعی، فریبرز دانش، مجید افلاکی، یوسف کرمی، سید حسن زاهدی، رضا مهماندوست، فریبرز عسکری و …. اجرا میشد اما نمیدانم چرا مربیان ما این موضوع را گوشزد نمیکردند و تقریباً همگی به یک روش ادامه میدادند.
دانش با اشاره به اینکه یک مربی بجای تزریق تکنیک جدید به بازیکن میبایست در جهت اصلاح شگردهای خود ورزشکار گام بردارد، افزود: مربیان میبایست تکنیک بازیکنان را تقویت میکردند و نه آنکه تغییر میدادند.
دانش اظهار کرد: متأسفانه این اشتباهات در میدانی همچون المپیک رقم خورده، میدانی که تا چهار سال غیرقابلجبران است و نتیجهای کسبشده که تأسفبار است؛ مدیریت فدراسیون تکواندو میبایست بجای برنامهریزی برای حذف بعضی قهرمانان و روسای هیئتها، بهمنظور حفظ کرسی ریاست، برای چنین روزهایی چارهاندیشی میکرد!!!
وی درمجموع با ابراز تأسف از عملکرد تکواندوکاران ایرانی که برای نخستین بار در بخش مردان در المپیک نتوانستیم به مدالی دستیابیم، ادامه داد: پیش از مسابقات احساسم بر این بود که چون کیمیا علیزاده با قرعه نسبتاً مناسبی روبروست، توانایی کسب اولین مدال بانوان المپیک را دارد و در رده مردان نیز بدون مدال نخواهیم بو.!!
دانش در خصوص عملکرد رئیس فدراسیون نیز گفت: نباید خدمات پولادگر در عرصه تکواندو را نادیده گرفت اما هرچه جلوتر میرویم شاهد افول فدراسیون پولادگر هستیم.
وی بابیان اینکه در این اواخر، هر چه از عمر مدیریتی پولادگر گذشت به فکر سفرهای خود و رسیدن به منابع مالی بود، اضافه کرد: به نظر میرسد وی در این مسابقات دچار توهم کسب مدالهای طلا بود و این حس را به ورزشکاران انتقال داد، بازیکنان ما فشار روحی زیادی را تحمل کردند و این فشار باعث استرس شده و طبیعی است که به نتیجه دلخواه دست نیافتند، در موقعیت فعلی شاید هیچکدام جرئت بیان این حرفها را نداشته باشند ولی این ورزشکاران ناگفتههایی دارند که اگر پای صحبتشان بنشینیم حقایق تلخی را عنوان خواهند کرد.
پیشکسوت تکواندو کشورمان گفت: موفقیت تکواندو ایران طی سالهای اخیر را تنها به دلیل مدیریت صحیح پولادگر نمیدانم. این موفقیتها اکثراً بهواسطهی قابلیتهای فردی ورزشکاران تکواندو کشورمان بوده است، تکواندو ایران بسیار غنی است و استعداد و غیرت و فیزیک مناسب دلایل دیگری است که باعث کسب مدال برای ورزشکاران ما میشود، همینطور مربیان زبده کشور توانایی فوقالعادهای را در ایجاد قهرمان دارند، آیا اردوهای ملی باعث کسب مدال میشود یا تلاش مربیان و ممارست ورزشکار؟ البته که در اردوی ملی با استفاده از روشهای علمی میشود بازیکن را با سرعت بیشتری به سمت هدف هدایت کرد.
وی پشت پرده اتفاقات فنی و مدیریتی فدراسیون تکواندو را به شخصی در سایه مرتبط دانست و خاطرنشان کرد: تمامی برنامههای تیم ملی و سفرها را حسن ذوالقدری میچیند از انتخاب بازیکن و مربی گرفته تا مکان سفر و اردو؛ کادر فنی خلاصهشده در سلیقه یک فرد و پولادگر نیز هم سو با وی پیش میرود.
دانش با اشاره به اینکه در تکواندو مربیان ارزشمندی که هم دارای تحصیلات مرتبط بوده و هم تجربه قهرمانی دارند، کم نیست، اذعان کرد: فدراسیون پولادگر به دنبال استفاده از این افراد نیست بلکه به دنبال کسی است که حرفشنوی از حسن ذوالقدری داشته باشد، همه میبایست مطیع حرفها و دستوراتش باشند، عدهای میپذیرند و مطیع هستند و عدهای نمیپذیرند و دعوت نمیشوند.
دانش با اشاره به اینکه باید از کارشناسان، مربیان و خبرههای تکواندو استفاده شود، اظهار کرد: باید به دنبال تغییر بزرگ در فدراسیون باشیم. تغییرات مدیریتی و فنی جدید میتواند ما را از این مشکل رهایی دهد. میبایست از شخصی از بدنهی تکواندو استفاده کرد که همه را جذب کرده و از قدرت مدیریتی بالایی برخوردار باشد، میبایست کسی باشد که قدرت تحمل انتقاد را داشته باشد نه اینکه هر منتقدی را حذف کند!!! اینگونه میشود بار دیگر بهروزهای اوج رسید و شاهد شکستهای تحقیرآمیز در میدانی همچون المپیک نبود.
وی بابیان اینکه یکی از رموز موفقیت در المپیک بعد، تغییرات اساسی در فدراسیون تکواندوست، ادامه داد: اینکه بسیاری از مربیان به خارج میروند تا هدایت تیم ملی کشور دیگری را بپذیرند. میبایست پذیرفت آنها به دنبال بهبود شرایط زندگی و پیشرفتشان هستند، وقتی شرایط مطلوب را برای قهرمانان و مربیان ایجاد نمیکنیم پس باید حق بدهیم افراد نخبه همچون نخبگان علمی برای زندگی بهتر راهی کشورهای دیگر شوند.
دانش اضافه کرد: فدراسیون تکواندو، مانع از پیشرفت بخشی از مربیان تراز اول ولی منتقد کشور است، نمونه بارز آن رضا مهماندوست است. ایشان با بیتوجهی و ناسپاسی از تیم ملی کنار گذاشته شدند، آنهم مهماندوستی که بهترین مربی جهان شناختهشده بود و برای نخستین بار تیم ملی ایران را در بخش تیمی قهرمان جهان کرد. وب مربی تیم ملی کشور چین تایپه بود و در آنجا قرارداد نسبتاً خوبی داشت و به موفقیتهای خوبی نیز دستیافته بود، چیزی که رضا مهماندوست را به میهن اسلامی بازگرداند چیزی جز عرق ملی و میهنپرستی نبود اما ما با وی چگونه برخورد کردیم؟
پیشکسوت تکواندو کشورمان ادامه داد: وقتی حقوق مهماندوست داده نشد و فرزندش را به سبب بیماری از دست داد و بازهم فدراسیون حاضر به کمک نشد، آن مهماندوستی که از همهچیز گذشت و به ایران آمد، آنجا اسمی از وطنپرستی برده نشد اما حالا از سوی رئیس فدراسیون، اجنبی و مزدور خوانده میشود؛ آنهم فردی که بارها درصحنههای هشت سال دفاع مقدس حضورداشته و ترکشهای متعددی در بدنش وجود دارد، این واقعاً جای تأسف دارد.
وی بابیان اینکه معتقدم در کشور استعدادها و پتانسیل زیادی در رشته تکواندو وجود دارد، خاطرنشان کرد: بهطور حتم اگر توجه و نگاهها به سمت بها دادن به استعدادهای واقعی و دوری از فردگرایی پیش رود شاهد تحولی عظیم و تکرار موفقیتهای بینظیر گذشته خواهیم شد.
دانش در بخش پایانی با انتقاد از بیمهریهای مسئولان ورزش استان هرمزگان، تصریح کرد: مسئولین باید توجه بیشتری به پیشکسوتان و قهرمانان داشته باشند. در مدت ۲۸ سالی که از کسب مدال اینجانب در المپیک میگذرد، از استان هرمزگان که روزی قطب تکواندو بود، حتی کسی المپین هم نمیشود چه رسد به مدالآور المپیک، فکر میکنید چه علتی باعث این ایراد شد؟ وقتی ورزشکار میبیند توجه ویژهای به قهرمان نشد طبیعی است که انگیزه برای قهرمانی هم ایجاد نمیشود؛ وقتی میبیند کسی به فکر معیشت وزندگی بهتر قهرمانش نیست طبیعی است که تلاش ارزندهای هم نمیکند.
وی در پایان گفت: برای اولین مدال المپیک بانوان، سرکار خانم کیمیا علیزاده، خوشحال هستم، هرچند معتقدم این مدال فقط قسمتی از حقش بود، در خصوص کادر فنی نیز، هرچند بیژن مقانلو سرمربی تیم ملی تمامی مسئولیت شکست را پذیرفت ولی اعتقاددارم بیژن مقانلو که خود از قهرمانان ارزشمند میهن اسلامیمان هست فقط در بخشی از این شکست مقصر بوده و شاید همین روحیهی جوانمردیاش است که بار تمام گناه را به گردن میگیرد، اعتقاددارم آنهایی که در پشت مقانلو پنهانشدهاند میبایست بازخواست شوند، آنهایی که در تمامی دوران مدیریت پولادگر بهکرات دچار اشتباهات فنی شدند ولی با کسب تعدادی مدال بر روی تمام اشتباهاتشان سرپوش گذاشته شد و در موقعیت فعلی نیز سکوت اختیار کردهاند.
گفتوگو از امیرحسین طالبی، خبرنگار ایسنای منطقه خلیجفارس
فوقالعاده بود استاد دانش عزیز. امیدوارم مسئولین به این نکات شما توجه کنند و تکواندو ایران را که به سوی نابودی میرود نجات دهند.
سلام استاد دانش گرامی
ضمن تشکر از مطالب بسیار ارزنده و بجای جنابعالی
به نظر میرسه یکی از عمده ترین دلایل عدم موفقیت ورزشکاران ما در المپیک ریو عدم کفایت مسئولین و مربیانی هست که بدون دانش لازم و عدم تجربه سکوی قهرمانی و صرفأ بخاطر اعمال نفوذ به سمت رسیدند . من معتقدم سکان رهبری و هدایت تیم تکواندوی کشور پهناور ایران رو کسانی باید بعهده بگیرند که ضمن داشتن دانش و تعهد لازم در میادین بزرگ نیز تجربه کسب کردند و راه قهرمانی رو خوب بلد باشند .
استاد عزیز نه تنها استان هرمزگان بلکه کشور عزیز بوجود بزرگ مردانی چون شما بخود می بالد .