بازخبر ،در میان اهالی فرهنگ و هنر چهره‌ای شناخته‌شده و البته محبوب است با سیمای خاصش؛ موهایی سفید و محاسنی درویش گونه و همه او را به‌نوعی باهنر هرمزگان عجین می‌دانند؛ ترانه‌های ماندگارش به‌ویژه “غصه” که با صدای زنده‌یاد ناصر عبداللهی خاطره‌ها را زنده کرد و به‌نوعی در میان ده اثر ماندگار موسیقی هرمزگان قرارداد.
به مناسبت فرارسیدن ۲۱ شهریورماه روز سینما استاد محمدعلی قویدل فرد ۵۹ ساله مهمان سرویس فرهنگ و هنر ایسنا خلیج‌فارس شد تا از چگونگی بازیگر شدنش تا ترانه‌های ماندگارش بگوید و اینکه چرا امروز هنرمندان هرمزگانی در سینما چندان حرفی برای گفتن ندارند؛ سینمایی که روزگاری در تسخیر جوانانی همچون بنی‌هاشمی‌ها؛ گرمساری‌ها و بسیاری از بزرگان دیگر قرار داشت…
وی که متولد خیابان برق بندرعباس است، در خصوص خانواده‌اش می‌گوید: از پدر و مادری متدین و هنرمند متولد شدم که پدرم نقاش و هنرمند صنایع‌دستی بود و دو برادرم در هنر دستی دارند و خواهرم نیز یکی از علاقه‌مندان به هنر بود که همین موضوع مرا وارد عرصه هنر کرد.
قویدل فرد با اشاره به اینکه در دوران دبیرستان در رشته ریاضی درس خواندم و سپس در رشته بازیگری و کارگردانی هنری دانشگاه هنر پذیرفته شدم، تصریح کرد: پس از مدتی از تحصیل تصمیم به انصراف و ترک تحصیل گرفتم و آذرماه ۵۵ وارد خدمت سربازی شدم و در آذر ۵۷ خدمت خود را به پایان رساندم هرچند در این مدت از فعالیت‌های انقلابی دست نکشیده بودم.
وی آغاز فعالیت‌هایش در عرصه هنر را به سال ۴۸ و دوران دبستان دانست و عنوان کرد: در دبستان مشیر دوانی تحصیل می‌کردم که در همان زمان وارد بازیگری شدم به‌طوری‌که موسی رخش من به‌عنوان مرشد و بنده به‌عنوان بچه‌مرشد فعالیت می‌کردیم تا اینکه برای نخستین بار در تئاتر هرمزگان در سال ۵۰ اولین کارشناس تئاتر از تهران به بندرعباس سفر کرد.
این پیشکسوت تئاتر و سینما ادامه داد: استاد جواد سمیعیان گروهی را تشکیل داد که بنده عضو آن شدم و نمایشنامه‌های زیادی از قبیل نوک کوه بلند، آقای ناصری، عروسی مریم و بسیاری دیگر را به اجرا درآوردیم.
وی از همکاری با استاد عبدالهادی معتمدی در دوران دبیرستان و تشکیل گروه تئاتر سخن گفت و اضافه کرد: نمایشنامه‌هایی از قبیل پادزهر، چشم برابر چشم، زار از مهم‌ترین آثار به روی صحنه رفته بود تا با علیرضا هدایی مسئول امور تربیتی تئاتر آشنا شده و همکاری‌ام را با وی آغاز کرده و نمایشنامه ریل از مهم‌ترین آثاری بود که در آن حاضر شدم.
قویدل فرد با اشاره به اینکه در هر سه گروه نمایشی عضویت داشته و هر سه ماهی یک‌بار نمایشی به اجرا درمی‌آمد که با استقبال بی‌نظیر مردم روبه‌رو می‌شد، خاطرنشان کرد: البته در آن زمان‌ها با مرحوم دکتر مسعود فیروزی در قالب سینما آزاد قدیم یا سینما جوان فعلی که استاد بنی‌هاشمی و استاد نعیمی از بنیان‌گذارانش در کشور بودند در قالب فیلم‌های ۸ میلی‌متری همکاری داشتم.
وی بابیان اینکه پس از انقلاب و در سال ۵۸ به همراه آقایان عطایی، رزم و کشفی گروه تئاتر هنری توحید را تشکیل دادیم، اضافه کرد: به همراه این گروه ۲۰ نمایش مذهبی را اجرا کردیم.
این هنرمند برجسته از ورودش به عرصه صداوسیما در قابل‌نمایش رادیویی در سال ۷۳ خبر داد و افزود: در این سال صداوسیما نخستین گروه نمایشی را راه‌اندازی کرد و بنده جز هسته اصلی این گروه بودم و به‌موازات آن با کارگردانانی که از تهران برای تولید فیلم و سریال به هرمزگان سفر می‌کردند، همکاری کردم.
قویدل فرد با اشاره به اینکه حاصل ۴۷ سال بازیگری‌اش حضور در بیش از ۷۰ نمایش خارجی و ایرانی و بومی، بازی در نمایش‌های رادیو و تله‌تئاترهای تلویزیونی، ۲۵ سال بازیگری در ۳۰ فیلم سینمایی و تله‌فیلم و سریال و داستانی است، افزود: با کارگردانانی نظیر جواد افشار، سیروس مقدم، علی شاه حاتمی، حمیدرضا بزرگ نیا، بهروز شعیبی، نادر مقدس، فرزین مهدی پور، اسماعیل فلاح‌پور، داوود بیدل، مجتبی اسدی، ،ابراهیم صحیحی، حمید طالقانی و بسیاری دیگر سابقه همکاری دارم.
وی پول کثیف(جواد افشار)، مسافر سحر(فرزین مهدی پور)، آن شوی دریا این‌سوی خاک(فرزین مهدی پور)، راه‌آبی ابریشم(بزرگ نیا)، قصه قران(علی شاه حاتمی)، میان ماندن و رفتن(بهروز شعیبی)، دریایی‌ها(سیروس مقدم)، گرداب سکندر(داوود بیدل)، لحظه صید(اسماعیل فلاح‌پور)، راز ققنوس(نادر مقدس)، آن‌سوی مه(ابراهیم صحیحی)، هیش(داوود بیدل)، رهاتر از دریا(حمید طالقانی)، سرزمین جنوبی من(محمد نوری زاد)، امپراطور(محمد نوری زاد)، ساحل امن(کرامت پورشهسواری)، تسبیح یادگاری(زنده‌یاد گرمساری)، عبور از آتش(خدا کریمی) و مسافر قطبی(آقالر) را از مهم‌ترین سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی دانست که در آن ایفا نقش کرده است.
قویدل فرد در بیان خاطره‌ای از دوران بازیگری‌اش گفت: زمانی که استاد سمیعیان فعالیتش را در بندرعباس آغاز کرد بنده در مدرسه تحصیل می‌کردم و اعضای گروه در خانه فرهنگ تمرین می‌کردم و بعدازظهرها ساعت ۱۶:۳۰ هرروز درب خانه فرهنگ می‌رفتم و به سمیعیان التماس می‌کردم که من هم عضو گروه باشم اما وی می‌گفت تو بچه‌ای و برو خانه.
وی ادامه داد: آن‌قدر هرروز التماسش کردم و گفتم بزار جارو کنم سالن را تا قبول کرد و من هرروز با شوق‌وذوق سالن را جارو زده و آب‌پاشی می‌کردم تا اعضای گروه تمرین کنند و همین امر رفته‌رفته باعث شد تا استاد سمیعیان نقش کوچکی را به بنده بسپارد و از همین‌جا زندگی هنری‌ام کلید خورد.
قویدل فرد همچنین از استقبال بی‌نظیر مردم در آن زمان از تئاتر سخن گفت و افزود: در آن زمان از تمامی گروه‌های نمایشی استقبال می‌شد و یادم می‌آید نمایش آقای ناصری را در سال ۵۳ از اول فروردین تا ۱۵ فروردین هر شب بدون وقفه با استقبال بیش‌ازحد مردم به روی صحنه بردیم.
این پیشکسوت بازیگری تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون گفت: از سال ۵۳ وارد عرصه شعر شدم ابتدا با علی علوی با شش ترانه و آهنگ و خوانندگی خودش کار را شروع کردم.
وی ادامه داد: اشعار در قالب‌های غزل، مثنوی، قصیده و شعر سپید بود و به دنبال آن ترانه‌هایی برای خوانندگانی نظیر مرحوم ناصر عبداللهی، رضا صادقی، غلامرضا صنعتگر، رضا نصیری، اسحاق احمدی، عمار تنی، محمود راهبر، عمران طاهری،سلیمان ایران‌منش، استاد شهسواری و بسیاری از خوانندگان دیگر سرودم.
قویدل فرد با اشاره به اینکه درزمینهٔ سرودن اشعار مذهبی فعالیت‌های زیادی داشته است، خاطرنشان کرد: در وصف دلاوری‌های امام حسین(ع) در کربلا و حوادث آن، نوحه‌ها و واحدهای زیادی نوشته‌ام و یکی از افتخارتم مدح ذات پروردگار، وجود مقدس پیامبر اکرم(ص)، دوازده امام شیعیان(ع) و بانوی گرامی اسلام حضرت فاطمه(س) است.
وی هدف بعدی خود را به شعر درآوردن قرآن کریم دانست و عنوان کرد: طی تحقیقاتی که کرده‌ام این اقدام توسط فردی در کشور انجام‌شده اما هیچ‌گاه آن را مطالعه نکرده‌ام زیرا می‌خواهم اشعارم از ذهن و درون خودم باشد.
این هنرمند برجسته با اشاره به اینکه بیش از ۳۰ سال است که شغل معلمی را برگزیده است، ادامه داد: در سال ۸۷ بازنشسته شدم اما به اصرار دوستان همچنان در این شغل شریف مشغول خدمت به آینده‌سازان کشور و هرمزگان هستم.
وی هرمزگان را استانی داری قدمت و فرهنگ و تمدن دانست و عنوان کرد: قدمت هرمزگان به دیرباز بازمی‌گردد که به‌خوبی معرفی نشده است و باید جوانان امروزی در این امر کوشا باشند و هرمزگان را به‌خوبی به جهان و ایران معرفی کنند زیرا نباید به هرمزگان به‌صورت تک‌بعدی و از دریچه مبدأ قاچاق دیده شود بلکه باید به دنبال معرفی هرمزگان به‌عنوان سرزمینی دارای فرهنگ و تمدن و مردمان سخاوتمند، نجیب و متدین به دیگران عرضه کنیم.
قویدل فرد با اشاره به اینکه جوانان هرمزگانی با اصطلاحات و فرهنگ خودشان بیگانه شده‌اند، افزود: باید فرهنگ را بازسازی کرد و از دل تاریخ بیرون کشید و ادامه این روند برای آینده هرمزگان خطرناک است زیرا فرهنگ هرمزگان به سمت نابودی پیش می‌رود و نتیجه آن بی‌هویتی است و همین عامل باعث شده تا هرمزگانی‌ها را به‌عنوان قاچاقچی معرفی کنند درحالی‌که به‌هیچ‌وجه این امر درست نبوده و باید بدانیم مردم هرمزگان شریف و فرهنگ دوست هستند.
وی لازمه انتشار فرهنگ را شناخت آن اعلام و اظهار کرد: متأسفانه علی‌رغم فرهنگ غنی این سرزمین آفتاب و جنوب، هرمزگان شناسی را جدی نگرفته‌ایم و تنها ستادهایی تشکیل می‌دهیم که خروجی ندارد؛ به‌طور مثال استاد نعیمی بیش از ۳۰ سال است که درزمینهٔ های گوناگون پژوهش‌های مختلفی انجام داده و آماده چاپ و ارائه است اما حامی برای چاپ آن وجود ندارد.
این هنرمند برجسته با اشاره به اینکه هیچ‌گاه فرهنگ و دانسته‌هایش را بر کسی تحمیل نمی‌کند، ادامه داد: باید به جوانان راهکار نشان دهیم نه آنکه قصد نصیحت کردن داشته باشیم زیرا در قبال نصیحت قشر جوان تاکتیک دفاعی در نظر می‌گیرد.
وی در خصوص نوع اشعارش در روایتگری و معرفی جاذبه‌های هرمزگان، خاطرنشان کرد: در اشعارم تلاش کرده‌ام هرمزگان را از دیرباز تا امروز هرمزگان و حتی نوع زندگی و انسان‌ها را به تصویر بکشم زیرا شعر روایتی هم ماندگار است و هم تاریخ‌ساز و هم برای خوانندگان جذاب‌تر.
قویدل فرد در خصوص همکاری‌اش با رضا صادقی گفت: رضا صادقی در دبیرستان شهید ذاکری عضو گروه سرودم بود و در این گروه ۲۰ نفره که همواره مقام‌های کشوری را درو کرده بود به‌عنوان تکخوان حضور داشت و دوست داشتم استعداد نهفته‌اش روزی شکوفا شود و با خواسته خودش تعدادی از اشعارم را در اختیارش گذاشتم و همکاری خود را آغاز کردیم که خوشبختانه توانست صادقی به جایگاه حقیقی‌اش دست یابد و ترانه‌های ماندگاری همچون”خونمون خشت گلی” را به اجرا دربیاورد.
وی بابیان اینکه به‌هیچ‌عنوان از کسی دلخور نیستم و ارتباط قلبی و عاطفی‌ام با رضا صادقی همواره پابرجاست و اکنون با یکدیگر در تماس هستیم، اضافه کرد: امیدوارم به‌زودی همکاری مجددمان را آغاز کنیم و بنده در صورت پیشنهاد از این همکاری استقبال می‌کنم و در همین خصوص در حال حاضر دو ترانه در حال آماده شدن است.
این شاعر و ترانه‌سرا همچنین از آرزوی قلبی‌اش برای سلامتی غلامرضا صنعتگر گفت و افزود: صنعتگر نبوغ خاصی دارد و امیدوارم این انگیزه پیروزی و موفقیت باعث بهبودی کاملش شود زیرا همواره صدایش مرا تحت تأثیر خود قرار داده است.
قویدل فرد با اشاره به اینکه افراد باید بداند هر میزان پیشرفت کنند از لطف خداوند بوده است، تصریح کرد: محبوب‌ترین انسان‌ها کسانی هستند که خدمتگزار و شیفته و عاشق مردم باشند.
وی در پایان از سرودن شعری به اسم کربلا در ۵۵ بیت خبر داد و تصریح کرد: این شعر با دکلمه بنده تصویرگر واقعه‌های تاسوعا و عاشوراست که بارها از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش‌شده است.
همچنین خبرگزاری ایسنا با دعوت از سه کارشناس فرهنگ و هنر از مقوله‌های مختلف به سال‌ها فعالیت استاد محمدعلی قویدل فرد به‌صورت اجمالی نیم‌نگاهی کرد تا شاید این کلاکتی باشد برای تصویر کشیدن سال‌ها تلاش این‌چنین بزرگانی برای اعتلای فرهنگ و هنر هرمزگان.
***قویدل را آقای بازیگری استان می‌دانم
یک هنرمند نمایش در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: شاید به‌نوعی مهم‌ترین و ارزشمندترین بازیگر استان هرمزگان “استاد محمدعلی قویدل” باشد، مهم‌ترین بازیگر از این لحاظ که بیش از ۴۰ سال است که بازی می‌کند چه در فیلم چه در رادیو و هر جا که این امکان بوده ایفا نقش کرده است و ارزشمند از این لحاظ که فکر نکنم کسی این سابقه را در بازیگری داشته باشد.
مجید جمشیدی ادامه داد: کار با آقای قویدل را یک‌مرتبه تجربه کردم و از آن لحاظ این کار اهمیت دارد که هوش فوق‌العاده‌ای درگرفتن یک نقش دارد به‌طوری‌که یک متن را در عرض پنج دقیقه حفظ می‌کند که به این لحاظ خیلی آدم خاصی است.
وی ادامه داد: کار مشترک ما سال ۸۵ بود که هیچ‌وقت هم اجرا نشد و به این صورت که ۲۰ روز بود این نمایش را تمرین می‌کردیم و به ما گفته بودن یکی از نقش‌ها نیز قرار است آقای قویدل باشد، که گفتند آقای قویدل همان روز نقش را می‌گیرد و تمرین می‌کند که صبح روز بازبینی وی آمد و بعدازظهر قرار به بازبینی بود که قرار بود فیلم هم از کار بگیریم و برای جشنواره‌ای ارسال نماییم، که استاد قویدل در عرض نیم ساعت تمام دیالوگ‌ها را حفظ کرد و از آن زمان این خاطره را در ذهن دارم.
جمشیدی بابیان اینکه من قویدل را آقای بازیگری استان می‌دانم و سال‌ها بعد هم‌فکر نمی‌کنم در هرمزگان کسی رکورد بازیگری آقای قویدل را بشکند افزود: بازی آقای قویدل بیشتر برای تئاتر ساخته‌شده است که حرکاتش در درس دادن هم نمایان است و در سریال و فیلم‌هایش مشخص است که یک بازیگر قوی تئاتر است.
***قویدل می‌توانست باهنری که دارد سال‌های سال بدرخشد
رئیس انجمن موسیقی استان هرمزگان در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: صحبت در مورد قویدل برای من سخت است چون شاگردی وی را در چند حوزه درس و مدرسه، ترانه و اخلاق داشتم.
کیانوش جهانبخش با اشاره به اینکه که مهم‌ترین صفت استاد قویدل اخلاق است رمز ماندگاری هنر را اخلاق برشمرد و افزود: سینما همه هنرها را در خدمت گرفته تا آن چیز که شایسته است را ارائه کند، که همین باعث شده شکوفایی شگفت‌انگیزی داشته است و جهش قابل‌توجهی را در سطح جهان داشته باشد.
وی تصریح کرد: آدم‌هایی که با معلمی شروع می‌کنند و وارد سینما می‌شوند با پختگی کامل‌تری وارد این عرصه می‌شوند.
این شاگرد استاد قویدل بابیان این نکته که شکل سینمای حال باعث شده است خیلی از چهره‌های حق خودشان را از سینمای ایران نگیرند، افزود: قویدل می‌توانست باهنری که دارد سال‌های سال بدرخشد و آن‌گونه که حقش بود نتوانست حق خود را از سینما بگیرد.
جهانبخش بیان کرد: امروزه چهره‌هایی بدون داشتن پیشینه و تحصیلات علمی یا استعداد با ارتباطات غیررسمی یک‌شبه ستاره می‌شوند و به افرادی که سوپر مدل هستند تا سوپراستار تبدیل می‌شوند که باعث شده باتجربه‌ها جایی در سینما نداشته باشند.
وی از ویژگی‌های محمدعلی قویدل را روحیه معلم بودنش عنوان کرد و بیان کرد: خلقت و کارکرد این فرد معلم است به همین علت در شعرهای وی آگاهی بخشی وجود دارد که در آن نگاه معلمی حاکم است و در تئاتر هم به همین شکل است و آن خصلت ادیب بودنش را هم بروز می‌دهد و زمانی که تبدیل به یک سینماگر می‌شود تمام این مراحل در هنرش پیدا است.
جهانبخش در پایان گفت: ترانه “از غصه” شناسنامه قویدل است که عجین شده بافرهنگ استان هرمزگان است و اگر از فردی بپرسید ۵ ترانه بندری نام ببر شاید یکی از ترانه‌های که مثال می‌زند همین اثر باشد و یا ترانه”خونمون خشت گلی” یک تصویر اصالت بخش از فرهنگ مردم هرمزگان است و آداب و سنن ما را دارد که نقطه قوت آقای قویدل است.
***باید بیش‌ازپیش به فکر تاریخ سازان فرهنگ و هنر هرمزگان باشیم
مشاور رئیس جهاد دانشگاهی هرمزگان در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: باید بیش‌ازپیش به فکر تاریخ سازان و بزرگانمان در هر عرصه‌ای به‌ویژه فرهنگ و هنر باشیم.
محمد دلپسند افزود: خوشبختانه استاد محمدعلی قویدل از اشخاصی است که باوجود سال‌ها تجربه و فعالیت در عرصه فرهنگ و هنر روح بزرگ و متواضعی دارد که چنین خصلتی نیز از بزرگان فرهنگ و هنر نیز انتظار می‌رود.
وی بابیان اینکه باید خدمات این‌چنین بزرگانی بیش‌ازپیش اطلاع‌رسانی شود، تصریح کرد: باید قدر این افراد را تا زمانی که مولد هستند و در عرصه فرهنگ و هنر نقش‌آفرینی می‌کنند بدانیم و از آن‌ها تجلیل کنیم تا بدانند ما قدرشناس کسانی که برای بزرگی و اعتلای نام هرمزگان در عرصه فرهنگ و هنر تلاش کرده‌اند، هستیم.
دلپسند همچنین با اشاره به اینکه رسالت خبرگزاری ایسنا معرفی بزرگان و تجارب ارزنده‌شان در مسیر فراگیری آن برای نسل جوان است، خاطرنشان کرد: امیدوارم بتوانیم در مسیری که گام برمی‌داریم بدون هیچ چشمداشتی مثمر ثمر واقع‌شده و به این بزرگان بقبولانیم که هیچ‌گاه از اذهان فراموش نمی‌شوند.
دلپسند در پایان ابراز امیدواری کرد نسل جوان با دنبال کردن مسیر حرکتی این بزرگان سعی در ایجاد زمینه لازم برای ترقی و پیشرفت فرهنگ و هنر به‌ویژه هنر هفتم در هرمزگان کنند تا بتوانیم شاهد شکوفایی بیش‌ازپیش این عرصه پهناور باشیم.
گفت‌وگو ها از امیرحسین طالبی و محمد ذاکری نژاد، خبرنگاران ایسنای منطقه خلیج‌فارس
(2)نپسندیدم
(0)
