بازخبر /سودی که در سایه تهدید ملخها و تحریمها حاصل شد به حدی بود که انگیزه را برای سرمایهگذاری بیشتر در این بازار ایجاد کند.نگاهی اجمالی به آمارهای موجود کشاورزی هرمزگان در ۴ دهه گذشته نیز شاهد این ادعاست. افزایش اشتغال بخش کشاورزی از ۲۳ هزار نفر در سال ۵۷ به ۹۶ هزار نفر در سال ۹۷ و افزایش میزان تولید از ۱۸۱ هزار تن در سال ۵۷ به دو میلیون و ۵۸۰ هزار تن در سال ۹۷ نشان میدهد کشاورزی هرمزگان مسیر روشنی را در این سالها طی کرده است. مسیری که میتواند با برنامهریزی و حمایتهای بهتر بیشازپیش جانی به کشاورزی هرمزگان و وضعیت رفاهی مردم این استان بدهد.
چراکه بر اساس اظهارات رئیس خانه کشاورز هرمزگان پیشرفت کشاورزی هرمزگان در طول ۴ دهه باعث بهبود وضعیت رفع رفاهی روستاییان و از بین رفتن کپرنشینی شده است.
ابوطالب جوادی همچنین با مقایسه سطح زیر کشت کشاورزی در سال ۵۷ و ۹۷ میگوید وضعیت سطح زیر کشت در هرمزگان از ۴۳ هزار هکتار در سال ۵۷ به ۱۶۰ هزار هکتار در سال ۹۷ رسید و در سال ۹۸ نیز به بالای ۱۷۰ هزار هکتار رسیده است.
چشمانداز مثبت کشاورزی هرمزگان اما با تهدیدهایی نیز روبرو است. هنوز سایه تهدید ملخها بر سر کشاورزی هرمزگان سنگینی میکند، باران شدید و سیلآسای چند روز گذشته نیز خسارتهایی را به برخی زمینهای کشاورزی استان وارد کرده و افزایش نرخ بنزین نیز اثرات خود را بر این بازار خواهد گذاشت.
آنچه در میان این تهدیدها میتواند دلگرمکننده باشد بیمه محصولات کشاورزی است. بیمه اما خود دارای محدودیتهایی است مثلاً آفات ازجمله ملخها مشمول خطرات بیمه نمیشوند. آنطور که توشنی معاون بیمه خدمات محصولات کشاورزی میگوید بهطورکلی هیچ محصول زراعی و باغی در مقابل آفات و بیماری تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد زیرا بخشی از آن به تصمیمات مدیریتی برمیگردد که قابلکنترل و پیشگیری است و تنها عواملی را میتوان بیمه کرد که غیرقابلکنترل و پیشگیری هستند. اگرچه وی میگوید تلاشهایی در ستاد بیمه استان صورت گرفته است تا کشاورزی را در مقابل حمله ملخها بیمه کند اما همچنان این تلاشها نتیجهای نداشته است.
روشهای ضعیف مقابله با ملخها در کنار محدودیتهای موجود در استان از دیگر معضلاتی است که کشاورزی هرمزگان را تهدید میکند.
کمبود باند پرواز در برخی مناطق استان و سمپاشی در روز ازجمله مشکلات است. درحالیکه بنا بر اظهار کارشناسان بهترین زمان سمپاشی به دلیل تجمع و عدم تحرک ملخها در شب است اما کمبود باندهای پرواز و عدم دید مناسب در شب باعث شده است این سمپاشیها در روز صورت گیرد که اثربخشی لازم را ندارد. عدم مقابله درست با ملخها میتواند تهدیدی بزرگ برای کشاورزی و امنیت غذایی هرمزگان باشد و همانطور که بارها هشدار دادهشده است روند کشاورزی را تا چند سال متوقف کند چراکه خسارت ملخها به کشاورزی فراگیر و گسترده است.
جوادی رئیس خانه کشاورز معتقد است سازمان جهاد کشاورزی استان تلاشهای مثبتی در جهت مبارزه با حمله ملخها انجام داده و ستاد بحران ملخ که در این سازمان متمرکز است نیز در حال پیگیری بیمه محصولات کشاورزی از حمله ملخها است.
وی درباره تأثیر افزایش قیمت بنزین بر کشاورزی نیز میگوید علاوه بر تأثیر افزایش هزینههای حملونقل، سمپاشی مزارع نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت بهطور مثال کشاورزی که در طول فصل زراعت لااقل بیش از یک هزار لیتر بنزین نیاز دارد، سه برابر شدن قیمت بنزین نمیتواند پاسخگوی نیاز وی برای روشن کردن موتورهای سمپاش باشد که بالطبع این افزایش قیمت بر سمپاشی و تولید محصولات کشاورزی نیز اثر خواهد گذاشت بنابراین باید سهمیهای برای بنزین کشاورزان در نظر گرفته شود.
جوادی به نکته قابلتأمل دیگری نیز اشارهکرده و میگوید: افزایش سود در سال گذشته برخی از کشاورزان را بر آن داشت تا سطح زیر کشت خود را افزایش دهند. این افزایش کشت بیرویه در حالی صورت گرفته که کشور عراق واردات محصولات کشاورزی از ایران را به دلیل خودکفایی ممنوع کرده است. حال نگرانیهایی از احتمال ضرر کشاورزان به دلیل عدم پیشبینی بازار صورت گرفته است. رئیس خانه کشاورز بر این باور است محصولات استان هرمزگان باید راه خود را به کشورهای آسیای میانه و شبهقاره هند باز کند. کشورهای حاشیه خلیجفارس نیز بازار خوبی برای محصولات ارگانیک هرمزگان هستند که از این کشورها به اروپا صادر میشود.
وی میگوید به نظر میرسد وزارت خارجه برنامهای برای شاخههای اقتصادی سفارت کشورهای هدف ندارد درحالیکه شاخههای بازرگانی کشورهای هدف باید برای برونرفت محصولات بازاریابی کند. رئیس خانه کشاورز هرمزگان ضمن تأکید بر لزوم تشکیل اتاق فکر و استفاده از صاحبنظران میگوید بهتر است کشت و برداشت محصولات منطقهای شود بهطور مثال اگر در منطقهای کشت بادنجان بهتر است در همان منطقه تنها بادنجان کاشته شود و کشت گوجه در منطقه دیگری صورت گیرد به عبارتی از کشت همه نوع محصول در یک روستا خودداری شود.
جوادی همچنین میافزاید هدف از آبیاری قطرهای صرفهجویی در مصرف آب و سالمسازی آبیاری بود اما آنچه در عمل رخ داد قطرهای شدن آبیاری همراه با افزایش چند برابری سطح زیر کشت بود به عبارتی در مصرف آب هیچگونه صرفهجویی صورت نگرفته است و از طرفی این افزایش کشت باعث اشباع بازار محصول نیز شده است.