بازخبر / هنوز در بهت ویرانی پلاسکو هستیم، اما آتشسوزی های مهیب و کشنده سابقهای پربار در یک قرن گذشته داشتهاند.
صنم بیاناتی: پلاسکو در آتش سوخت، فاجعهای دیگر اتفاق افتاد، آتشنشانان جان فشان در زیر آوار گرفتار شدند و شاید تنی چند از مردم عادی، آمار دقیقی از نفرات گرفتار زیر آوار پلاسکو وجود ندارد. هر راهی به لابهلای تنگ و تاریک آوارها باز میشود، با دود و آتش پر شده. همه تجهیزات به کار گرفته شده در پنجمین روز عملیات بیوقفه در فعالیت هستند اما هنوز همه آنهایی که زیر آوار سازههای فلزی مدفون شدهاند بیرون نیامدهاند. امید و ناامیدی موج میزند، آنچه که همه دوست دارند بشنوند نوید زنده بودن برخی از گرفتاران زیر آوار است هر چند گمانه زنیها بر حسب شواهد و قرائن چیز دیگری میگویند اما امید نمیخواهد از اذهان آشفته و دلهای نگران رخت رفتن ببندد. و خب، همه اینها در حالیست که هنوز علت این حادثه به شکل دقیقی مشخص نشده است.
پلاسکو اما امروز در عقبه آتش سوزیهای بزرگ و ویران کننده ثبت میشود. آتش سوزیهای که از گذشته تا به امروز جانهای بسیاری گرفتند و ویرانیهای فراوانی از خود بر جای گذاشتند. آتش سوزیهایی بزرگ با آمار کشته و خرابی بسیار که در تاریخ ثبت شدند و البته هشداری، تلنگری برای پیشگیری از وقایع مشابه…
در لیست پیش رو برخی از بزرگترین آتش سوزیها را در دنیا مرور میکنیم؛
ردیف | محل حادثه | تاریخ | کشور-شهر | تلفات | توضیحات |
۱ | کلوپ شبانه | ۲۰ فوریه ۲۰۰۳ | آمریکا ، رود آیلند،وست وارویک | ۱۰۰ نفر | ۲۰ فوریه ۲۰۰۳ بود که گروه موسیقی راک گریت وایت برای اجرای زندهای در یک کلوپ شبانه آماده میشدند. آنها برای جلوههای ویژه صحنه از پایروتکنیک اسپارک یا همان جرقههای آتش بازی استفاده کردند. به محض اینکه آنها برنامه خود را شروع کردند جرقههای آتش بازی هم آغاز شد تا بلافاصله صحنه مشتعل شود. آلارمهای هشدار آتش سوزی به صدا درآمدند و جمعیت ۴۰۰ نفری حاضر در کلوپ با وحشت اقدام به فرار کردند. راهروهای تنگ اما گنجایش ازدحام جمعیت وحشت زده و در حال فرار را نداشت. کلوپ در آتش میسوخت و مردم برای رهایی تقلا میکردند. تلاشی که البته برای همه حضار نتیجه نداد تا طبق آمار بر اثر این اتفاق ۱۰۰ نفر در آتش بسوزند و کشته شوند و ۲۳۰ نفر دیگر مجروح گردند. در کل این ماجرا صرفا ۱۳۲ نفر بدون آسیب دیدگی از این مهلکه نجات پیدا کردند. آنچه که این تراژدی از خود به جای گذاشت تغییرات اساسی در طرح ایمن سازی ساختمانهای آمریکا خلاصه شد. ساختمانهایی که پیش از آن به سیستم آب پاش ، برای خاموش کردن آتش مجهز نبودند ، چه بسا طبق بررسیها اگر چنین سیستمی موجود بود از کشته شدن تعداد بسیاری از افراد در کلوپ شبانه جلوگیربی میکرد. در این حادثه مدیر گروه موسیقی و صاحب کلوپ با اتهام سهل انگاری و قتل نفس مقصر شناخته شده و به ۱۵ سال حبس محکوم شدند. |
۲ |
ساختمان فور کوترز |
آوریل ۱۹۲۲ | دوبلین، ایرلند | آماری در دست نیست | فور کوترز یکی از ساختمانهای اصلی دوبلین در جمهوری ایرلند است. جایی که دادگاه عالی ،دادگاه جزایی و دادگاه حوزه قضایی دوبلین در آن واقع شده است. این ساختمان در فاصله سالهای ۱۷۹۶ تا ۱۸۰۲ ساخته شد. در سال ۱۹۲۲ و در پی منازعات سیاسی این ساختمان توسط جمهوریخواهان مخالف پیمان ایرلند و انگلیس اشغال شد.
در همان زمان دولت موقت ایرلند برای بازپس گیری ساختمان و حذف شورشیان به فور کوترز حمله کرد که این اتفاق جنگ یک هفتهای را در دوبلین منجر شد. بر همین اساس زمانیکه شورشیان خود را در محاصره نیروهای دولتی دیدند برای تخریب عمدی ساختمان از طریق بمب گذاری و آتش زدن بنا به قصد نابودی آن اقدام کردند. آتش آنقدر وسیع و گسترده بود که ساختمان را کاملا نابود کرد. در این آتش سوزی آرشیوهای تاریخی هزار ساله سوخت و نابود شد. اگرچه این ساختمان در سال ۱۹۳۲ دوباره بازسازی شد اما از این حیث که بسیاری از اسناد تاریخی مهم در پی سوختن فور کوترز نابود شد که نه فقط برای ایرلند که برای جهان حائز اهمیت بود این آتش سوزی در جرگه مهمترین آتش سوزیهای دنیا ثبت شد. |
۳ | برج ویندسور | ۱۲ فوریه ۲۰۰۵ | مادرید اسپانیا | ۷ آتشنشان مجروح شدند | برج ویندسور در سال ۱۹۷۹ در مرکز اقتصادی مادرید اسپانیا ساخته شد. برج ۳۲ طبقهای که هشتمین برج بلند مادرید به حساب میآمد. ۱۲ فوریه ۲۰۰۵ ،حوالی نیمه شب شنبه ، آتش در طبقه بیست و یکم این برج دیده شد. آتش با سرعت زیادی به طبقات بالایی این برج سرایت کرد. تقریبا ۲۴ ساعت طول کشید تا آتشنشانان بتوانند شعلههای افروخته را خاموش کنند. بر اثر این آتش سوزی ساختمان خسارت هنگفتی دید و ساختار آن به طور کلی از بین رفت. اگرچه هفت آتشنشان در این عملیات مجروح شدند اما این آتش سوزی تلفات جانی در بر نداشت. با این حال طبق تخمینها این آتش سوزی ۲۲ میلیون یورو خسارت مالی بر جای گذاشت. این آتش سوزی یکی به عنوان یکی از بدترینها در تاریخ مادرید ثبت شد.
اگرچه برخی احتمالات علت آتش سوزی را یک مشکل الکتریکی در ساختمان میدانستند اما برخی دیگر روی حریق عمدی پافشاری میکردند چه اینکه پلیس نشانهای از ورود به زور یک فرد به گاراژ ساختمان پیدا کرده بود که احتمال عمدی بودن آتش سوزی را تقویت میکرد با این حال در فیلمهای ویدئویی ضبط شده ، جرقه الکتریکی و پخش شدن شعلههای آتش ماجرای عمدی بودن آن را در هالهای از ابهام قرار میداد. |
۴ | سیرک نیتروی | ۱۵ دسامبر ۱۹۶۱ | برزیل ، ریودوژانیرو، نیتروی | ۳۲۳ نفر | نیتروی در واقع یک شهرداری در ایالت ریودوژانیرو در منطقه جنوب شرقی برزیل است. این بنا در ۲۲ نوامبر ۱۵۷۳ افتتاح شد. این بنا محل فعالیت سیرکی محبوب بود که به طور روزانه با بلیط فروشی جمعیت زیادی را به خود جلب میکرد. این سیرک سازمانی برای هر نمایش خود چادر بزرگ جداگانهای داشت. در عصر روز ۱۵ دسامبر ۱۹۶۱ یکی از چادرها آتش گرفت. دقایقی کوتاه برای سرایت شعلههای کشنده آتش به تمام قسمتهای چادر کافی بود ، به طوریکه ۳۲۳ نفر در این حادثه آتش سوزی جان خود را از دست دادند. این اتفاق یکی از بدترین تراژدیهای مردم برزیل و البته تاریخچه سیرک در دنیاست.
بنا بر تحقیقات مشخص شد از قرار معلوم این آتش سوزی عمدی بوده است. |
۵ | سیدار | اکتبر ۲۰۰۳ | آمریکا، کالیفرنیا | ۱۵ نفر | این آتش سوزی بزرگ که به دست انسان اتفاق افتاد ۲۸۰۲۷۸ هکتار زمین را سوزاند ، ۲۸۲۰ ساختمان را نابود کرد و ۱۵ نفر را کشت که یک نفر از آنها یک آتشنشان بود. این آتش سوزی یکی از بزرگترین حریقها در تاریخ کالیفرنیا محسوب میشود.
این آتش سوزی توسط فردی به نام سرجیو مارتینز اتفاق افتاد که مدعی بود حین شکار در این منطقه گم شده بود. او ابتدا اینطور گفت که شروع آتش با شلیک یک گلوله اتفاق افتاده است اما کمی بعد اعتراف کرد او آتش را برای علامت دادن به امداد رسانها روشن کرده بوده است. او بابت دروغ گفتن به دادگاه فدرال به ۶ ماه حبس محکوم شد. |
۶ | کلوپ شبانه کوکونات گراو | ۲۸ نوامبر ۱۹۴۲ | آمریکا، ماساچوست، بوستون | ۴۹۲ نفر | این کلوپ شبانه در شامگاه ۲۸ نوامبر در حالیکه جمعیت هزار نفری در آن حضور داشتند آتش گرفت.
این ساختمان با استایل منطقه کازابلانکو دکور شده بود و مملو از درختان قابل اشتعال نخل بود که ماهیت کازابلانکایی این فضا را بیشتر میکردند. |
۷ | فروشگاه ال اینوویشن | ۲۲ می ۱۹۶۷ | بروکسل ، بلژیک | ۳۲۲ نفر | ۲۲ می ۱۹۶۷ بروکسل شاهد یکی از مرگبارترین آتش سوزیهای دنیا بوده است. این آتش سوزی در فروشگاه ال اینوویشن اتفاق افتاد. زمانی که در تاریخ ۵ می در این فروشگاه نمایشگاههایی از کالاهای امریکایی برپا شد گروهی از طرفداران چین با نام “اقدام برای صلح و استقلال مردم” در خارج از فروشگاه اعتصاب کرده و آتش روشن کردند. در حالیکه تقریبا ۱۰۰۰ نفر داخل فروشگاه بودند این آتش به درون آن زبانه کشید و ظرف چند دقیقه حریق شدت گرفت. بسیاری از مشتریان داخل فروشگاه به طرف پنجرهها هجوم آورده بودند و در تلاش برای شکستن آنها و خروج از این طریق بودند. در عین حال دود سیاه غلیظی مسیر راه اصلی را پر کرده بود.
۳۲۲ نفر در این حادثه آتش سوزی و که در اوج مناقشات جنگ سرد اتفاق افتاده بود کشته شدند. برخی شاهدانی که زنده از این آتش سوزی بیرون آمدند میگفتند با چشمان خودشان انفجار کپسول گاز بوتان در طبقه سوم این فروشگاه را دیدهاند در حالیکه برخی دیگر مدعی بودند صدای فردی را شنیدهاند که فریاد میزده ” من جانم را فدای ویتنام میکنم” |
۸ | هتل ام جی ام | ۲۱ نوامبر ۱۹۸۰ | آمریکا، لاس وگاس | ۸۵ نفر | کشته شدن ۸۵ نفر که بیشترشان بر اثر استنشاق دود جان خود را از دست دادند باعث شد آتش سوزی در این هتل واقع در نوادای لاس وگاس به یکی از حریقهای پرآوازه تبدیل شود. زمانیکه آتش سوزی اتفاق افتاد حدود ۵ هزار نفر در این هتل بودند. این اتفاق در ساعت ۷:۷ صبح روز ۲۱ نوامبر ۱۹۸۰ واقع شد. آتش از رستوران آغاز شد و آرام آرام به بقیه قسمتهای ساختمان سرایت کرد. برای اطفای این حریق از ۴ ایستگاه ْتشنشانی به محل مورد نظر نیرو اعزام شد. |
۹ | پیست مسابقات اسب دوانی-هپیولی رایس کورس | ۲۶ فوریه ۱۹۱۸ | هنگ کنگ، هپیولی | ۶۰۰ نفر | پیست سوارکاری هپی ولی رایس کورس یکی از دو پیست مسابقات سوارکاری در هنگ کونگ است. این پیست در سال ۱۸۴۵ برای مسابقات سوارکاری انگلیسیها در هنگ کونگ تهیه شد اما خیلی زمان نبرد تا علاقه مردم چین به سوارکاری آنها را هم در استفاده از این پیست با انگلیسیهای شریک کند.
با این حال این پیست سرزنده سوارکاری در فوریه ۱۹۱۸ گرفتار آتش سوزی شد که با ۶۰۰ کشته یکی از مرگبارترین حریقها را رقم زد. هرگز مشخص نشد این آتش سوزی چطور آغاز شد اگرچه کل ساختار این پیست را از بین برد. |
۱۰ | ساختمان اش | ۲۵ مارچ ۱۹۱۱ | امریکا، منهتن | ۱۴۶ | این ساختمان در فاصله سالهای ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۱ ساخته است. ساختمانی از آهن و استیل. یکی از دلایل معروف بودن ساختمان اش ، ضد حریق بودن آن بوده است. همین مسئله باعث شد که این ساختمان به عنوان مرکز فعالیت بسیاری از تولید کنندگان پوشاک انتخاب شود. که از جمله آنها میتوان به کارگاه تری انجل شرت ویست فکتوری اشاره کرد که عامل آتش سوزی ساختمان اش با ۱۴۶ کشته بود.
افراد شاغل در این ساختمان بیشتر زنان مهاجری بودند که به بهانه زندگی بهتر به امریکا نقل مکان کردند و با دستمزدهای جزئی در این کارگاههای تولیدی مشغول به کار شدند. بهانه زندگی بهتر اما برای آنها بهایی به قیمت جانشان داشت. |
۱۱ | هتل وینکوف | ۷ دسامبر ۱۹۴۶ | آمریکا، آتلانتا | ۱۱۹ نفر | در سال ۱۹۱۳ هتل وینکوف با عنوان “ضد حریق” اما بدون سیستم آب پاشی برای خاموش کردن آتش ، بدون آلارمهای حریق و بدون راه فرار یا همان پلههای اضطراری ساخته شد.
با این حال در هفتم دسامبر ۱۹۴۶ اتفاق غیر قابل پیش بینی باعث شد تا بر اثر آتش سوزی در این هتل جان ۱۱۹ نفر گرفته شود. از بین این ۱۱۹ نفر عده ای با پرت شدن از پنجره هتل ،عده دیگری به دلیل استنشاق دود زیاد و بقیه بر اثر زنده زنده در آتش سوختن جان خود را از دست دادند. |
۱۲ | تیاتر آیروکیز | ۳۰ دسامبر ۱۹۰۳ | آمریکا، شیکاگو | ۶۰۲ نفر | تئاتر آیروکیز واقع در شمال شیکاگو در ۲۳ نوامبر ۱۹۰۳ تاسیس شد. آنچه در تبلیغات این ساختمان خودنمایی میکرد واژه “قطعا ضد آتش” بود. با این حال در ۳۰ دسامبر ۱۹۰۳ در خلال یکی از برنامههای محبوب موزیکال این تئاتر ، آتش به گستردگی هر چه تمامتر ساختمان را تسلیم خود کرد. ساختمان تئاتر با ۲ هزار تماشاچی مملو شده بود و حالا آتش بود که زبانه میکشید. قریب به اتفاق تماشاچیان زنان و کودکانی بودند که در زمان فراغت و تعطیلات مدرسه به تئاتر میآمدند. به محض رویت آتش ، پردههای سالن تئاتر هم گرفتار آن شدند و طولی نکشید که تمام صحنه با نمای آتش پوشانده شد. در زمان کوتاه ۲۰ دقیقهای ۶۰۲ نفر از تماشاچیان زنده زنده در آتش سوختند. در واقع سالن تئاتر ضد حریق نبود و درهای خروج اضطراری که در پشت پردهها پنهان شده بودند بیهیچ نشان و راهنمایی بیمصرف باقی ماندند. درهای فلزی خروجی با قفلهای باسکول بسته شده بودند ، قفلهایی که در تئاترهای اروپایی مرسوم و مهارت استفاده از آن مشخص ؛ اما امریکاییها به این قفلها و اهرم کوچکی که برای باز کردن آن نیاز داشتند نا آشنا بودند.
درهای لابی هم قفل شده بودند. راه پلههای رو به بالکن با مسدود شدن مسیر قابل دسترسی نبودند. با این تفاسیر تبدیل شدن این آتش سوزی به یکی از تراژدیهای امریکایی اتفاق عجیبی نبود. |
۱۳ | برجهای دو قلوی تجارت جهانی | ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ | امریکا نیویورک |
۲۹۷۴ نفر |
این فاجعه از حافظه هیچکس پاک نمیشود. چه آنهایی که همه چیز در چند قدمی و مقابل چشمانشان اتفاق افتاد ،چه آنهایی که فرسنگها دورتر از قاب تلویزیون این اتفاق وحشتناک را نگاه میکردند.
ساعت ۹:۱۱ صبح دو هواپیما ،جتهای بوئینگ به ساختمانهای تجارت جهانی نزدیک شدند ، یکی به ساختمان برخورد کرد و دیگری با فاصله زمانی کوتاهی دوباره خودش را به نمای شیشهای ساختمان کوبید. انفجارهای پیاپی ، آتش مهیبی را در پی داشت که خیلی سریع یک به یک طبقات این برج را در مینوردید تا یکی از وحشتناکترین تراژدیهای تاریخ رقم بخورد. |
۱۴ | سینما رکس آبادان | ۱۹ آگوست ۱۹۷۸ | ایران، آبادان |
۶۷۷ نفر |
۲۸ مرداد ۱۳۵۷ بود و فیلم گوزنها از پرده نقرهای سینما پخش میشد. آنهایی که از این اتفاق جان سالم به در بردند و شاهد عینی ماجرا بودند میگویند خیلی از تماشاچیان زنده زنده در آتش سوختند.
تحقیقات به مرور زمان بر روی عمدی بودن حادثه سینما رکس آبادان صحه گذاشت. |
۱۵ | ساختمان پلاسکو | ۱۹ ژانویه ۲۰۱۷ – ۳۰ دی ۹۵ | ایران-تهران | ۲۵ (احتمالی) | حدود ۸ صبح روز پنجشنبه ، آتش از طبقات نهم و دهم پلاسکو زبانه میکشد. آتشنشانی در فاصله زمانی کوتاه دو دقیقهای به محل میرسد. اخبار مخابره میشود و دوربینهای تلویزیونی نمای پلاسکویی را که در قلب خیابان جمهوری در حال سوختن است به تصویر میکشند. ساختمان با همت آتشنشانان تخلیه میشود. افراد گرفتار در آتش توسط کمکهای بیدریغ آتشنشانی بیرون میآیند هر چند هنوز عدهای در ساختمان هستند که بیشتر آنها را آتشنشانانی تشکیل میدهند که برای اطمینان از تخلیه کامل برج ۱۵ طبقه همه جا را کنترل میکنند… دوربین تلویزیونی روی پلاسکو متمرکز است که خبرنگار سیما میخواهد آخرین گزارش خود را مخابره کند ، گرچه قبل از اینکه مجالی برای گفتن شرح آخرین ماوقع داشته باشد پلاسکو فرو میریزد. حالا آتشنشانان زیر تنها آوار فلزی گیر افتادهاند. امید و ناامیدی ، دلهره و اضطراب ،غم و تلاش بیوقفه ،شایعات ، واقعیتها ،مصاحبهها ، حدس و گمانها و تیر تقصیری که هنوز مشخص نیست پای چه کسی یا ارگانی به را دل ماجرا بکشاند. پلاسکو با مصدومان و مجروحانی که کم کم به عدد ۲۰۰ نزدیک میشوند و ۲۵ نفری که گمان میرود زیر آوار مدفون شدهاند وکشتههایی که فعلا تعدادشان تک رقمیست همچنان در آتش داغداری مردم ایران برای قهرمانانشان میسوزد |