آشنایی با انواع سازه پیش ساخته ساختمان سازی

سازه پیش ساخته چیست؟

بازخبر/سازه‌های پیش ساخته همانند قطعات یک پازل هستند که در کارگاه با دقت و ظرافت تولید می شوند و سپس در محل پروژه به یکدیگر متصل شده و بنا را تشکیل می دهند. قطعات از پیش آماده شده، به سادگی و با سرعت بالا در کنار هم قرار می‌گیرند و یک مدل کامل را ایجاد می کنند.

انواع سازه های پیش ساخته

به طور کلی، سازه‌های پیش ساخته را می توان بر اساس متریال و روش‌های اجرا به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد. در ادامه به معرفی متداول‌ترین انواع این سازه‌ها می‌پردازیم:

سیستم‌های ساخت و ساز بتنی پیش ساخته (PC): این سیستم ها از بتن مسلح یا پیش تنیده ساخته می‌شوند و شامل قطعات دیوار، سقف، ستون و تیر پیش ساخته هستند. سرعت بالای اجرا، مقاومت در برابر آتش‌سوزی و دوام بالا از مزایای این نوع سازه‌ها به شمار می‌رود. با توجه به وزن بالای قطعات، نیاز به تجهیزات مناسب برای حمل و نصب آن‌ها وجود دارد.
سیستم های ساخت و ساز فولادی پیش ساخته (LSF): سازه lsf با استفاده از مقاطع فولادی سبک ساخته می شود. وزن پایین سازه، عایق حرارتی مناسب، قابلیت اجرای تاسیسات به صورت توکار و سهولت در ایجاد تغییرات بعدی از جمله مزایای این سیستم‌ها هستند. سرعت بالای اجرا و مقاومت در برابر زلزله نیز از ویژگی‌های قابل توجه این نوع سازه‌های پیش ساخته به شمار می‌روند.
سیستم‌های ساخت و ساز با قاب فولادی (Steel Frame): در این سیستم‌ها، اسکلت اصلی ساختمان از فولاد ساخته می‌شود و برای دیوارها و سقف‌ها از متریال‌های مختلفی مانند پانل‌های ساندویچی یا بلوک‌های بتنی سبک استفاده می‌گردد. استحکام بالا، انعطاف‌پذیری در طراحی و آزادی عمل بیشتر در ایجاد دهانه‌های بزرگ از مزایای این سیستم‌ها هستند.
سیستم‌های ساخت و ساز چوبی پیش ساخته (Wood Frame): این سیستم‌ها با استفاده از اسکلت چوبی و پانل های پوششی ساخته می شوند. سرعت بالای اجرا، وزن پایین سازه، سازگاری با محیط زیست و قابلیت ایجاد عایق حرارتی مناسب از جمله مزایای آن ها به شمار میرود.
کانکس (Cabin): کانکس‌ها سازه‌های پیش ساخته کوچک و قابل حمل هستند که برای مصارفی مانند دفاتر کارگاهی، نگهبانی، سکونت موقت و انبار مورد استفاده قرار می‌گیر گیرند. کانکس‌ها معمولا از ورق‌های فولادی یا پانل‌های ساندویچی ساخته می‌شوند.
خانه‌های پیش ساخته (Prefabricated Houses): این خانه‌ها به صورت کامل در کارخانه ساخته شده و به محل پروژه منتقل می‌شوند. سرعت بالای ساخت، کیفیت بالا و صرفه‌جویی در هزینه‌ها از مزایای خانه‌های پیش ساخته به شمار می‌روند. این خانه‌ها می‌توانند با متریال‌های مختلفی مانند چوب، فولاد یا بتن ساخته شوند.

مزایا و معایب سیستم های ساخت و ساز پیش ساخته

پیش از پرداختن به انواع سازه های پیش ساخته، ذکر مزایا و معایب کلی این سیستم ها مفید خواهد بود. از مهم ترین مزایای این سیستم ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرعت اجرای بالا: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از سازه در کارگاه ساخته می‌شود، سرعت برپایی و بهره‌برداری از ساختمان‌های پیش ساخته به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این ویژگی، این سازه‌ها را برای پروژه‌های با زمان محدود یا شرایط اضطراری ایده آل می سازد.
کاهش هزینه ها: تولید انبوه قطعات در کارگاه و بهینه‌سازی مصرف مصالح، منجر به کاهش هزینه‌های ساخت در مقایسه با روش های سنتی می شود. همچنین، سرعت بالای اجرا نیز در کاهش هزینه های جانبی مانند دستمزد کارگران تاثیرگذار است.
کیفیت بالا: تولید قطعات در محیط کارگاهی با کنترل کیفی دقیق انجام می‌شود و این امر، منجر به افزایش کیفیت نهایی سازه و دوام بیشتر آن می‌گردد.
کاهش ضایعات مصالح: در سیستم‌های پیش ساخته، میزان دورریز مصالح به حداقل می‌رسد و این موضوع، ضمن صرفه‌جویی اقتصادی، با رویکردهای زیست‌محیطی نیز همخوانی دارد.
استحکام و مقاومت: سازه‌های پیش ساخته با رعایت دقیق محاسبات مهندسی و استفاده از مواد اولیه مرغوب، از استحکام و مقاومت بالایی در برابر عوامل محیطی مانند زلزله و شرایط آب و هوایی نامناسب برخوردار هستند.
قابلیت حمل و نقل: ماهیت پیش ساخته بودن این سازه‌ها، امکان حمل و نقل آسان آن‌ها به محل پروژه را فراهم می‌کند. این ویژگی برای کاربری‌هایی مانند احداث بنا در مناطق صعب‌العبور یا پروژه‌های موقت، بسیار کاربردی است.

در کنار این مزایای قابل توجه، معایبی نیز برای سازه‌های پیش ساخته می‌توان برشمرد. از جمله این معایب می‌توان به محدودیت‌های احتمالی در طراحی‌های خاص و پیچیده اشاره کرد. همچنین، ابعاد قطعات پیش ساخته باید متناسب با امکانات حمل و نقل در نظر گرفته شوند.

کدام سازه پیش ساخته را انتخاب کنیم؟

انتخاب نوع سازه پیش ساخته مناسب برای هر پروژه به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاربری سازه: نوع کاربری سازه، عامل مهمی در انتخاب متریال و سیستم ساخت و ساز پیش ساخته است. برای مثال، در پروژه‌های صنعتی، استحکام و مقاومت در برابر آتش‌سوزی اهمیت بالایی دارد.
شرایط محیطی: عواملی مانند شرایط آب و هوایی منطقه، میزان بارندگی و برف و همچنین خطر وقوع زلزله در انتخاب نوع سازه تاثیرگذار هستند.
محدودیت‌های زمانی و بودجه‌ای: سرعت اجرای بالای سیستم‌های پیش ساخته مورد توجه است. همچنین، هزینه‌های نهایی ساخت نیز در انتخاب نوع سازه تاثیرگذار خواهد بود.

سیستم‌های ساخت و ساز پیش ساخته، تحولی نوین در صنعت ساخت و ساز به شمار می‌روند. این سیستم‌ها با مزایایی مانند سرعت اجرا، کیفیت بالا، کاهش هزینه‌ها و کاهش ضایعات مصالح، راه‌حلی کارآمد برای پروژه‌های مختلف ساختمانی محسوب می‌شوند. انتخاب نوع مناسب سازه پیش ساخته با در نظر گرفتن عوامل موثر، می‌تواند منجر به بهینه‌سازی فرآیند ساخت و دستیابی به نتایج مطلوب گردد.

پسندیدم