کشف شهاب سنگی از سیارک وستا در ایران

بازخبر/پژوهشگر و محقق زمین شناسی و مدیر موسسه گوهرشناسی و شهاب سنگ شناسی واحد فناور مستقر در پردیس پارک علمی فناوری دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره نتیجه یک آزمایش بر روی نمونه شهاب سنگی گفت: شهاب سنگ قطعاتی از اجسام فضایی مانند سیارات، سیارک ها و ستاره های دنباله دار هستند که در فضا سرگردان بوده و روی یک سیاره یا سیارک فرود می آیند. این سنگ ها دارای انواع مختلفی بوده که در طول میلیاردها سال قبل شکل گرفته اند و بدون هیچ تغییر شیمیایی قابل توجه ای در فضا در حال حرکت هستند که به آنها شهاب واره می گویند. هنگامی که این سنگ ها وارد جو زمین می شوند به آنها شهاب و وقتی بر روی زمین سقوط می کنند به آنها شهاب سنگ گفته می شود. وی در ادامه به کشف جدید پژوهشگران اشاره کرد و گفت: اخیرا یکی از دوستان طبیعت گرد از حاشیه شمالی کویر لوت در استان خراسان جنوبی یک قطعه سنگ کوچک با ظاهری سوخته که بخشی از آن مورد فرسایش قرار گرفته بود را به موسسه گوهرشناسی کیانپارس پارک علمی فناوری دانشگاه خوارزمی  ارسال کرد. با توجه به مشکوک بودن این سنگ از نمونه ارسالی با استفاده از مقاطع میکروسکوپی و نمونه های شیمیایی آنالیز شده توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی آزمایشگاه مرکزی دانشگاه خوارزمی تهران این سنگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این محقق تصریح کرد: در این آزمایشات تخصصی و دقیق مشخص شد این نمونه با توجه به وجود بافت برشی شده و ترکیب کانی شناسی خاص خود که حاوی قطعاتی از خاک و سنگ های سیارک ۴وستا بود و از نوع شهاب سنگ های اکندریتی سیارکی HED می باشد. همچنین طی این مطالعات قطعاتی از شهاب سنگ های کندریتی، اوکریتی و دیوژنتی از سطح سیارک وستا مشخص گردید که نشانه پلی مکتیتی بودن این شهاب سنگ ارزشمند است که از رده شهاب سنگ های هاورادیتی سیارک وستا می باشد. وی بیان کرد: طی مطالعات تکمیلی مشخص شد این شهاب سنگ مربوط به بخش سطحی این سیارک بوده که طی برخورد های فضایی شهاب سنگ های دیگر و سیارک ها با این سیارک کوته ای متلاشی شده و قطعاتی از آن در فضا فاصله زیادی را طی کرده و سپس در سرزمین ایران فرود آمده است و طبق استانداردهای بین المللی بنام شهاب سنگ NL۰۰۴ نامگذاری شده است. *سیارک وستا به گزارش ایسنا، کاشف سیارک ۴وستا، هاینریش ویلهلم اولبرز افتخار نامگذاری سیارک جدید را به کارل فردریش گاوس، ریاضیدان آلمانی، که مدار آن را محاسبه کرده بود، داد. گاوس نیز طبق نام گذاری های مرسوم بر اساس نام اساطیر رومی، اسم آن را الهه کانون و خانواده یعنی وستا نهاد. در سال ۱۹۷۰، مک کورد و همکارانش در انستیتوی ژئوفیزیک و سیاره شناسی، دانشگاه هاوایی، اولین کسانی بودند که ویژگی‎های مشابه بین طیف‎های ۴ وستا و یک نوع شهاب سنگ خاص را تشخیص دادند، که با این آزمایش یک واقعه تاریخی نجومی را رقم زدند. آنها طیف انعکاس آکندریت نووو لاردو[۳] را با طیف بازتاب ۴وستا مقایسه کردند. نمونه نووو لاردو عضو آکندریت‎های HED است. این اولین تلاش موفقیت آمیز برای ارتباط یک سیارک با یک نوع خاص از شهاب سنگ اوکریتی بود. ۴وستا از این نظر که یکی از بزرگترین سیارک‎های شناخته شده با قطر ۳۳۰ مایل (۵۳۰ کیلومتر) است، انتخاب مناسبی برای تجزیه و تحلیل بود و برخی اوقات آنقدر روشن می‎باشد که با چشم غیرمسلح  نیز می‎توان آنرا مشاهده کرد. تلسکوپ‎های آماتور به راحتی آن را به عنوان جسمی مانند ستاره به بزرگی ۵ نشان می‎دهند که به آرامی در میان ستاره‎ها حرکت می‎کند. ۴ وستا با مدت زمان ۳/۵ ساعت در محور خود می‎چرخد که با این چرخش، طیف آن دائماً تغییر می‎کند. این امر بدان معناست که یک جسم همگن نبوده و به طور مداوم ترکیب سطح آن در هنگام چرخش، تغییر می‎کند. در برخی مناطق این سیارک سطحی را نشان می‎دهد که در درجه اول اوکریتی بوده و از نظر ترکیب بازالتی است. پوسته اوکریتی به مناطقی گفته می‎ شود که جریان گدازه از زیر سطح فوران کرده و گسترش یافته است. برخی از سطوح تحت تأثیر سایر سیارک‎ها قرار گرفته و باعث ایجاد دهانه‎های برخوردی شده ‎اند. این دهانه‎ها از پوسته نازک اوکریتی به یک لایه نفوذی در گوشته بالایی ۴ وستا ورود می‎کنند که از یک لایه آذرین با ترکیب دیوژنی[۶] تشکیل شده است. (اصطلاح HED مخفف Howardite – Eucrite – Diogenite و  مربوط به شهاب سنگ‎های بازالتی است که در ارتباط با ۴ وستا می‎باشند.) عمیق‎ترین لایه‎های ۴ وستا ممکن است از سنگ‎های غنی از الیوین تشکیل شده باشد./ایسنا