در چند وقت اخیر تصاویر ویدیویی از رویت آهوی تکشاخ، طاووس سیاه، هما و کرکس مصری (کوچک) در فضای مجازی منتشر و به شکلی جلوه داده شده است که چنین گونههایی نادر و خاص هستند این در حالیست که کارشناسان معتقدند گونهای مثل آهوی تک شاخ ممکن است در اثر عارضه ژنتیکی به این شکل تبدیل شده باشد یا برخی گونههای خاص پرندگان ممکن است وارداتی باشند و برخی دیگر هم مثل هما یا کرکس در ایران کمیاب و نایاب نیستند.
بازخبر/از گونههای آهو در ایران میتوان به آهوی ایرانی (گواتردار)، آهوی جبیر، آهوی کوهی و آهوی شنی اشاره کرد. زیستگاه اصلی آهوی ایرانی در پناهگاه حیاتوحش موته در شهرستان میمه است و برای حراست بیشتر ۱۵ منطقه حفاظتشده دیگر نیز در ایران برای این آهو در نظر گرفته شده است. آهوی جبیر نیز در بیابانهای سیستان و بلوچستان، کویر مرکزی و لوت، مناطق حفاظتشده توران تا پارک ملی کویر و همچنین در شهرهای اصفهان، جزیره لاوان، لارستان، کرمان مناطق خشک جنوبی ایران در گلههای کوچک زندگی میکنند. همچنین تنها زیست گاه آهوی کوهی در ایران جزیره فارور خلیج فارس بوده است. گونه دیگر آهوی شنی است که تنها زیستگاه آن در خوزستان قرار دارد.
طاووسها در سه نژاد اصلی شناخته میشوند و سایر گونهها از تلاقی این نژادها پدید آمدهاند. طاووس هندی، طاووس سبز و طاووس آفریقایی شناخته ترین گونههای طاووس هستند. در کشور ایران نیز پرورش طاووس سبز و طاووس هندی مورد استقبال بیشتری قرار گرفته است. طاووس سیاه نیز یک جهش رنگی از طاووس هندی است.
گونههای کرکس شامل کرکس سیاه (دال سیاه)، دال معمولی، دال پشت سفید، دال هیمالیایی، هما و کرکس کوچک (مصری) هستند. بیشتر کرکسهای ایران مهاجر هستند اما تنها گونه کرکس که تقریبا تمام جمعیت آن بومی و ساکن است، «هما» است. تعداد زیادی از این گونه در کل رشته کوههای البرز و زاگرس زیست میکنند و زادآوری دارند و حتی در پایتخت هما دیده میشود. این گونه معمولا از کوههای شمال تهران به سمت خجیر و سرخه حصار در حال رفت و آمد است.
عبدالله سالاری - کارشناس حیات وحش- در گفتوگو با ایسنا درباره رویت آهوی تک شاخ میگوید: آهو ممکن است به علت عارضه ژنتیکی تک شاخ شده باشد یا اینکه شاخ این حیوان در کودکی شکسته باشد. خاص جلوه دادن چنین گونههایی و نماد تلقی کردن آنها، خرافات است و اساس علمی ندارد. این گونههایی که در فضای مجازی در رابطه با آنها داستان سرایی میکنند، اصلا خاص نیستند. به عنوان مثال پرنده همای سعادت در کشور بسیار زیاد پیدا میشود اما به علت ناآگاهی مردم در فضای مجازی مطالب غیر واقعی درباره آنها مطرح میشود.
علیرضا هاشمی - پرنده شناس و عضو کارگروه حفاظت از کرکس - درباره رویت طاووس سیاه در کاشان به ایسنا میگوید: دیدن چنین گونهای عجیب نیست. گونههایی مثل طاووس، قرقاول، طوطی و بسیاری از گونههای دیگر وارداتی هستند و برخی افراد برای تزیین و زینت نگهداری میکنند. بعضی وقتها ممکن است رها شوند. طاووسها قدرت پرواز نسبی دارند البته نمیتوانند طولانی مدت پرواز کنند و میتوانند چند ده متر جا به جا شوند. ممکن است پرواز کنند و در جایی بنشینند و سر و صدایی هم داشته باشند. در شمال کشور ممکن است در آبگیر یا استخر یک اردک خاص ببینیم. در دریاچه شهدای خلیج فارس تهران هم اردکهای اهلی و تزیینی زیاد میبینیم. اردکهای خاص هم در بین آنها دیده شده است.
او درباره رویت کرکس کوچک یا کرکس مصری برای نخستین بار در نهبندان استان خراسان جنوبی اظهار میکند: چندین سال است که از نام قدیمی کرکس مصری که کرکس کوچک است، استفاده میشود. اسم انگلیسی این گونه کرکس مصری است و تقریبا استانی نداریم که در آن کرکس مصری را ندیده باشیم، بهویژه در فصول مهاجرت بیشتر دیده میشوند. این گونه در شمال غرب، شمال شرق، استانهایی مانند قم، گلستان وخراسان شمالی زادآوری دارد.
هاشمی خاطرنشان میکند: دو گونه هما و کرکس مصری بر اساس اطلس پرندگان ایران پراکندگی وسیعی در ایران دارند. از ۶۰ سال قبل که اطلاعات پرندگان ایران ذکر شده، این دو گونه جزو پرندگان ایران بودهاند. کرکس مصری بالاترین رده حفاظتی کرکس در ایران را دارد و در معرض خطر انقراض جهانی است. هما نیز در معرض تهدید جهانی است و توجه جهانی به آن میشود ولی هیچکدام از این دو گونه در ایران کمیاب و نایاب نیستند./ایسنا