ابراز امیدواری برای بررسی درخواست اختصاص یک روز از تقویم به جزایر سه‌گانه ایرانی

کمپین‌ها یا پویش‌ها مجموعه فعالیت‌هایی هستند که برای دستیابی به یک هدف خاص در فضای مجازی برنامه‌ریزی می‌شوند؛ کاری که در سال‌های اخیر درباره موضوعات ملی، اجتماعی، سیاسی و... زیادی شاهد آن بودیم. معمولا نهادهای مردمی یا افراد مشهور به واسطه سرمایه اجتماعی خود آغازگر پویش‌هایی هستند که گاهی به نتایج مشخص می‌رسد و گاهی نیز تنها چند روز یا چند هفته در فضای مجازی تِرَند شده و سپس فراموش می‌شوند. 

این بار اما موضوع کاملا متفاوت است؛ به دنبال بیانیه بی‌اساسِ ضد ایرانی و مشترک اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس مبنی بر اشغالی خواندن جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی و ادعای واهیِ مالکیت امارات بر این جزایر ایرانی، واکنش‌ها در فضای مجازی بالا گرفت و کاربرانِ ایرانی نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نماندند. یکی از قابل‌ توجه‌ ترین واکنش‌ها نیز مربوط به توییتِ رضا رشیدپور _ فعال رسانه و مجری سابق تلویزیون _ است. او ابتدا در شبکه مجازی ایکس نوشت: «ای کاش یک شرکت حمل‌ونقل هوایی اعلام آمادگی کند تا گروهی از هنرمندان و فعالان رسانه‌ای و داوطلبان به جزایر سه‌گانه‌ی ایران عزیز سفر کنیم و از آنجا با مردم منطقه حرف بزنیم. تمام هزینه‌های لازم را هم خودمان تأمین می‌کنیم. من آماده‌ام.» به دنبال این واکنش‌ و دیده شدن اعلام آمادگی رضا رشیدپور، سایر فعالان فرهنگی و رسانه‌ای نیز برای سفر به جزایر سه‌گانه پیش‌قدم شدند، چنانچه از اواخر مهر تاکنون گروه‌های محدودی از هنرمندان و اهالی رسانه به این جزایر سفر کردند. 

با این وجود واکنش به عبارت ادعاییِ «اشغال» جزایر سه‌گانه ایرانی که توسط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و اتحادیه اروپا استفاده شد به همینجا ختم نشد. این بار رضا رشیدپور در شبکه مجازی ایکس (توییتر سابق) با طرح درخواستی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت: « وزیر محترم فرهنگ آقای دکتر صالحی؛ ما جمعی از کنشگران رسانه‌ای و مدنی، تقاضا می‌کنیم «دهم آذر» سالگشت خروج اشغالگران انگلیسی از جزایر سه‌گانه ایرانی را به نام «روز ملی جزایر ایرانی خلیج فارس» در تقویم رسمی کشور ثبت فرمایید.»

 هرچند تا لحظه انتشار این گزارش هیچ واکنش رسمی از سوی سیدعباس صالحی _ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی _ در خصوص این درخواست منتشر نشده است، اما از سوی دیگر شنیده‌های حکایت از آن دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قصد دارد تا فراتر از نام‌گذاریِ یک روز در تقویم و یا حضور مقطعی هنرمندن در جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی دست به اقداماتی همچون برگزاری ایونت‌ها و یا رویدادهای دوره‌ای در این جزایر بزند تا با روندی پیوسته شاهد حضور اقشار مختلف در این نقطه از خاک کشورمان باشیم.

درخواست مکتوب نام‌گذاری نداشتیم، اما...

اما موضوع نام‌گذاری یک روز خاص مربوط به جزایر سه‌گانه خلیج فارس در تقویم رسمی کشور کاری است که باید توسط شورای فرهنگ عمومی دنبال شود. موضوعی که عاطفه خادمی _ دبیر شورای فرهنگ عمومی _ میگوید: این درخواست در حد مطرح شدن در فضای عمومی جامعه شنیده شده است، اما فرایند مطالبه مکتوبی که در وزارت فرهنگ طی می‌شود تا نام‌گذاری روزها در تقویم با مناسبت‌های خاص انجام شود، صورت نگرفته است. اما این به معنای آن نیست که حتما باید چنین فرایندی طی شود تا ختم به نام‌گذاری یک روز در تقویم شود.

او ادامه می‌دهد: قاعدتا شورای فرهنگ عمومی می‌تواند نسبت به مسائل مهم کشور که بار فرهنگی دارند به صورت ویژه تدابیر خاصی داشته باشد و در صحن خود درباره آنها گفت‌وگو کند. به نظر بنده این موضوع احتمالا در آینده شورای فرهنگ عمومی جزء موضوعاتی خواهد بود که در اتصال خود به ذهنیت تاریخی جامعه ایرانی قابلیت بررسی و تصمیم‌گیری دارد. 

فرصت ۲۶ روزه برای پاسخ به یک درخواستِ ملی

شنیده‌های غیررسمی خبرنگار ایسنا حکایت از آن دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قصد دارد تا فراتر از نام‌گذاریِ یک روز در تقویم و یا حضور مقطعی هنرمندن در جزایر سه‌گانه، دست به اقداماتی همچون برگزاری ایونت‌ها و یا رویدادهای دوره‌ای در این جزایر بزند تا با روندی پیوسته شاهد حضور اقشار مختلف در این نقطه از خاک کشورمان باشیم

با توجه به عدم برگزاری منظم جلسات شورای فرهنگ عمومی در سه ماه گذشته، خادمی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان انتظار داشت تا پیش از تاریخ دهم آذر که برای نام‌گذاری جزایر سه‌گانه ایرانی در تقویم پیشنهاد شده است،‌ تصمیم‌گیری‌ها به نتیجه مشخصی برسد یا خیر؟ می‌گوید: این موضوع وابسته به روند برگزاری جلسات صحن شورای فرهنگ عمومی است که به علت تغییر و تحولاتی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شاهد آن هستیم با تاخیر در برگزاری مواجه بوده است، اما امیدوارم تا آذرماه این اتفاق رقم بخورد. 

صرفا وجود یک روز در تقویم موثر نیست

دبیر شورای فرهنگ عمومی درباره تاثیر اختصاص یک روز خاص در تقویم رسمی کشور به جزایر سه‌گانه ایرانی بر فرهنگسازیِ اهمیت توجه به حفظ تمامیت ارضی نیز توضیح می‌دهد: نام‌گذاری یک ابزار است که به واسطه تقویم تاریخی یک کشور مشخص کنید که اساسا مناسبت‌ها و اتفاقات موثر در یک جامعه چه مواردی بوده است. قطعا بخش عمده‌ای از کارویژه و آثار این نام‌گذاری برای نسل‌های آینده است تا بعدا متوجه شوند در تاریخ کشورمان چه اتفاقاتی رقم خورده است، اما این تنها بخشی از کار است. اگر نام‌گذاری تقویمی با تعریف برخی مناسک فرهنگی و اجتماعی گِره نخورد ممکن است به مرور زمان اثرگذاری خود را از دست داده و در حد یک یادآوری جزئی فضای عمومی کشور را به خود اختصاص دهد. در شورای فرهنگ عمومی دغدغه این را داریم که پیوندی بین مناسبت‌های تقویم و مناسک اجتماعی ایجاد کنیم.

او همچنین درخصوص شکل‌گیری‌ پویش‌های مردمی برای بیان درخواست‌های ملی، بیان می‌کند: پویش‌ها به عنوان یک شیوه در نحوه مشارکت افراد در اتفاقات جامعه، ظرفیت بسیار خوبی است، اما صیانت از شکل‌گیری فضای پویش‌ها به نحوی که تحت تاثیر چالش‌ها قرار نگیرند، می‌تواند به مردمی‌سازی فرهنگ کمک ویژه‌ای کند. اما مهم است که پویش‌ها بر اساس یک ادراک و فهم آگاهانه و مستند به واقعیت‌ها شکل گیرد. اگر بستر مناسبی برای پویش‌ها شکل گیرد مردم به راحتی می‌توانند در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نقش‌آفرینی کنند.