در اردیبهشت ۱۳۹۰ نمایشگاهی از نقشههای تاریخی در دفتر مطالعات سیاسی بینالمللی وزارت امور خارجه که آن زمان سکانش به دست علیاکبر صالحی بود برگزار شد. آنچه در این نمایشگاه بیش از همه نگاه مخاطب را به خود جلب میکرد؛ نقشهی ششقسمتی تهیهشده توسط اداره کل جنگ انگلستان که در ژوئیهی ۱۸۸۸ (تابستان ۱۲۶۷) میلادی در دوران سلطنت ناصرالدینشاه در اختیار ایران قرار گرفت. در نقشهی یادشده که مرزها و محدودهی سرزمینی ایران در آن دوران نشان میدهد جزایر سهگانه در با رنگ سرزمینی ایران به تصویر کشیده شده و خلیجفارس با نام تاریخی خود (GULF PERSIAN) بر آبهای جنوبی ایران خودنمایی میکند.
گفتنی است این نقشه تا پیش از آن سالها در آرشیو وزارت امور خارجه مفقوده بود و به دنبال انجام پژوهشی تاریخی دربارهی نام خلیجفارس کشف شد..
دربارهی پیشینهی این نقشه در همان روزهای برگزای نمایشگاه مذکور اینطور توضیح داده شد: «در سالهای ۱۸۷۷ و ۱۸۸۸ میلادی و در پی بروز برخی اختلاف نظرها در خصوص جزایر سهگانهی ایرانی در خلیجفارس، ناصرالدین شاه از دولت انگلستان درخواست کرد که نسخهای از نقشهی جدید ایران را که در شش برگ و توسط ادارهی کل جنگ انگلستان تهیه شده در اختیار داشته باشد. در پی این درخواست در ژوئیه ۱۸۸۸ میلادی (تابستان ۱۲۶۷ خورشیدی)، سر دراموند وولف وزیرمختار انگلستان در تهران به موجب دستور لرد سالیسبوری، وزیر امور خارجه کشورش نسخهای از این نقشه را در اختیار دولت ایران گذاشت و کمی بعد نسخهی دیگری را برای وزیرمختار ایالات متحده آمریکا در تهران ارسال کرد. استناد ایران به این نقشه که در آن جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی به همان رنگ قلمروی اصلی خاک ایران ترسیم شده موجب توقف مذاکرات در اوت ۱۸۸۸ میلادی شد. به واسطهی این ناکامی و شکست انگلیس، چندی بعد لرد سالیسبوری وزیر خارجه وقت این کشور دستور داد که از این پس اهدای نقشه از سوی مقام های انگلیسی به دولتهای خارجی متوقف شود. ارزش حقوقی این نقشه که در سالهای ۱۸۹۱ و ۱۸۹۸ میلادی نیز با همین مشخصات تجدید چاپ شده است در این است که توسط دولت انگلستان ترسیم و با یادداشتی رسمی تحویل دولت وقت ایران شده است.»
نظر شما