باز خبر, از سوی دیگر مسئول سیاست خارجی اروپا هم از لزوم حفظ برجام سخن گفت، سخنانی که میتواند این معنا را داشته باشد که آنها مطمئن هستند ترامپ برجام را لغو نمیکند اما همان مسیر بدعهدی فعلی امریکا با بهانههای جدید پیگیری خواهد کرد.
رئیسجمهور امریکا که اول بهمن با برگزاری مراسم تحلیف دونالد ترامپ از مقامش کنار میرود، ادعا کرد که برجام توانسته معضل برنامه نظامی اتمی ایران را از طریق دیپلماسی حل کند تا بار دیگر از برجام دستاوردنمایی کرده باشد. از سوی دیگر مسئول سیاست خارجی اروپا هم از لزوم حفظ برجام سخن گفت، سخنانی که میتواند این معنا را داشته باشد که آنها مطمئن هستند ترامپ برجام را لغو نمیکند اما همان مسیر بدعهدی فعلی امریکا با بهانههای جدید پیگیری خواهد کرد.
به این ترتیب اوباما و اروپا در حالی که به ظاهر دلسوز برجام هستند، در واقع در حال زمینهسازی روانی برای حفظ توافق هستهای به هر قیمت، حتی بی معنی شدن آن در دولت بعدی امریکا هستند.
رئیسجمهور امریکا در آخرین روزهای حضورش در کاخ سفید، در پیامی به مناسبت آغاز سال نو میلادی ضمن بر شمردن دستاوردهای کارنامه ریاست جمهوری خود مدعی شد: «از طریق دیپلماسی، به برنامه نظامی اتمی ایران پایان دادیم.» این در حالی است که زمزمههایی از پیغام و پسغامهای دولت فعلی امریکا به ایران شنیده میشود که محتوای ارائه امتیازهای بیشتر به امریکا در همین چند روز باقی مانده به پایان دوران اوباماست. دولت اوباما ظاهراً از سر دلسوزی برای برجام و اینکه این امتیازهای بیشتر راه لغو برجام را برای دولت آتی امریکا سختتر میکند، چنین پیامهایی مخابره میکند اما معنای ضمنی این پیامها در واقع آماده کردن فضا ذهنی ایران برای اقدامات دولت دونالد ترامپ است که در راستای دبه تراشی و مطرح کردن مذاکرات جهت بازنگری در برجام به تعلیق بردن تعهدات برجامی طرف غربی را هدفگیری کرده است.
موگرینی: باید برجام را حفظ کنیم
از سوی دیگر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن اشاره به تحولات سیاسی جهان در سال ۲۰۱۶ میلادی، از توافق هستهای ایران به عنوان یکی از دستاوردهای دیپلماسی مؤثر یاد کرد. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: سال ۲۰۱۶ میلادی سال بسیار سختی بود و ۲۰۱۷ نیز با یک حمله تروریستی وحشتناک در استانبول آغاز شده است. این اتفاق به ما یادآوری میکند که همچنان باید به کار و تلاش ادامه دهیم تا تروریسم را شکست دهیم و به درگیریهای زیادی که در منطقه وجود دارد، پایان دهیم. وی در ادامه افزود: سالی که آغاز کردیم، آسان نخواهد بود ولی چیزهایی وجود دارد که در سال ۲۰۱۶ توانستیم به آنها دست یابیم.
موگرینی به ۱۲ اتفاق و دستاورد بزرگ سیاسی در عرصه بینالمللی در سال ۲۰۱۶ میلادی اشاره کرده و در این بین توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی نیز به چشم میخورد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این باره گفت: در طول مذاکرات با ایران، غالباً ما گفته میشد که هرگز نخواهید توانست به توافقی با ایران دست یابید. پس از آنکه توافق هستهای را امضا کردیم، کسانی که شک و تردید داشتند، اعلام کردند: این توافق کارایی نخواهد داشت و اجرا نخواهد شد ولی این توافق اجرایی شد. در ژانویه ۲۰۱۶ میلادی در وین، همراه با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران، ما این مسئله را برای نخستین بار تأیید کردیم که همه طرفها توافقنامه هستهای جولای ۲۰۱۵ میلادی را اجرا کردهاند. وی افزود: از آن زمان تاکنون به طور معمولی و عادی، نشستهایی برگزار کردهایم، اتحادیه اروپا که ضمانت اجرای توافقنامه را بر عهده دارد، به همراه ایران، امریکا، روسیه، چین، بریتانیا، آلمان و فرانسه و در همکاری متوالی و ثابت با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا پایبندی همه طرفها به تعهداتشان را تأیید کنیم. این دیپلماسی است که میتواند بر مسائل مختلف غلبه کند، این دیپلماسی است که فرصتهای جدیدی را برای اقتصادهای ما ایجاد میکند، برای شهروندان ما و برای امنیت منطقه ما. ما در سال جدید بر عزم خود برای حفظ این روش تأکید میکنیم و این قرارداد تاریخی را حفظ خواهیم کرد؛ توافقی که امنیت همه را تضمین میکند. او درباره روابط اتحادیه اروپا با امریکا و مواضع هشتساله دولت باراک اوباما نوشته است: «در سالهای اخیر اتحادیه اروپا و امریکا در مورد تکتک پروندهها از سوریه گرفته تا تغییرات اقلیمی، اوکراین و فرایند صلح خاورمیانه، دوشادوش هم کار کردهاند.»
موگرینی افزود: «چنین کاری با دولت جدید(امریکا) ادامه خواهد یافت. ما همین حالا هم با تیم انتقالی در ارتباط هستیم و من خودم شخصاً با مایک پنس معاون رئیسجمهور منتخب در ارتباط هستم. بر اساس منافع و اصول مشترکمان که ما همیشه با امریکا در آن اشتراک داشتیم، کار خواهیم کرد.»
ایران ناقض برجام نخواهد بود
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران ناقض برجام نخواهد بود و به تعهداتش عمل خواهد کرد و هر جا احساس کند بدعهدی و نقضی صورت میگیرد، دستش باز است و اقداماتش را صورت خواهد داد. بهرام قاسمی روز دوشنبه در ادامه نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره پیگیریهای وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی در خصوص برجام با بیان اینکه ما نقضکننده برجام نیستیم و متعهد به تعهداتمان هستیم، خاطرنشان کرد: ما شروعکننده نقض برجام نخواهیم بود و تا جایی که بتوانیم به تعهداتمان بهعنوان دولت مستقل پایبند خواهیم بود. وی ادامه داد: در مورد تعهدات دیگر طرفها، در بخشهای زیادی تعهداتی که باید انجام میشده، انجام شده، البته شاید در حوزه بانکی با مشکلاتی مواجه بودهایم و کندیهایی بوده که باید رفع شود که بخشی از آنها به کارشکنیها و بدعهدیها برمیگردد و بخشی هم میتواند به سایر عواملی بازگردد که نمیخواهم آن را باز کنم.
قاسمی اضافه کرد: این روند راه خودش را طی کرده و در بخشهای عمدهای از مسائل بیمه، کشتیرانی، نفت و سایر حوزهها موفقیتهای زیادی حاصل شده که بعد از سالیان زیاد که یک سیستم هوشمند و قوی تحریم علیه ایران اعمال شده بود، باز شدن همه گرهها در یک مقطع حتی اگر اراده لازم باشد تاحدی دشوار مینماید. وی گفت: بخشی را میتوان طبیعی دید و بخشی را به حساب کارشکنیها و بدعهدیهای امریکا تلقی میکنیم. قاسمی ادامه داد: ما مصر هستیم تعهداتمان را انجام دهیم و هرجا که احساس کنیم بدعهدی یا نقضی صورت میگیرد دست ما باز است و اقدامات خود را در مورد فردو و سایر بخشها انجام میدهیم.